Năm nay nhà ông hội đồng Chữ ăn cái tết linh đình nhất từ xưa tới giờ. Lý do khiến cho ông hội đồng Chữ ăn tết lớn chính là sự hiện diện của ông quan tư Lầu, chủ quận Giồng Trôm. Làm hội đồng mấy năm nay rồi, tiếng tăm cũng có chút đỉnh song ông hội đồng Chữ vẫn chưa mãn nguyện. Làm hội đồng cũng có tiếng và có quyền lắm nhưng chưa bằng cai tổng, coi được năm ba ông hội đồng. Bởi vậy năm nay hội đồng Chữ mới bấm bụng bỏ tiền ra ăn tết lớn để mời quan tư chủ quận vào nhậu nhẹt. Quan tư mà chịu nhậu nhẹt thời sớm muộn gì ông ta cũng bắt được cái chức cai tổng. Tết, ngoài cái vụ ăn nhậu, chè chén linh đình còn phải có hai mục khác mới vui vẻ, xôm tụ và nổi đình đám là đánh võ đài và múa lân.

Continue reading →

Tin Sáu thi đậu vào lớp đệ thất trường trung học Hồ Ngọc Cẩn khiến cho nhiều người ngạc nhiên và bàn tán xôn xao. Hàng xóm thì hỏi han và chúc mừng còn người ở trong gia đình thì lại ngược đời hơn. Hổng có ai tin nó thi đậu vì lý do rất dễ hiểu là họ chẳng thấy nó học hành gì hết. Suốt hai tháng hè của năm lớp nhất, sáng thì nó ngủ trưa trờ trưa trật mới dậy; rồi cả ngày nhõng nhõng chơi từ đầu xóm trên xuống tận xóm dưới, hổng câu cá thì đánh đáo, hết đánh đáo thì cặp bè cặp bạn chèo ghe hay bơi lội ở rạch Thị Nghè. Ban đêm thì nó chong đèn dầu lửa đọc tiểu thuyết chứ hổng phải gạo bài thi. Mới đầu thấy nó thức khuya má tưởng nó đang gạo bài để thi nên mua nào đậu đỏ bánh lọt, chè thưng, bắp nướng cho nó ăn no nê đặng có sức để học. Sau khi chị hai rình bắt gặp nó thức khuya, thay vì học thì lại đọc tiểu thuyết nên khỏi có màn ăn khuya nữa.

Continue reading →

 Nằm vắt chân chữ ngũ, Sáu ngửa mặt nhìn lên cây me đang trổ bông. Nó khoái nằm vắt chân chữ ngũ mà hổng biết chữ ngũ là cái chữ gì. Nó đoán là ” ngủ ” và ” vắt chân để ngủ ” mà người ta nói riết rồi trại ra thành vắt chân chữ ngũ bởi vì nếu nó nằm thì một lát hai con mắt híp lại và khò khò… Phải ở nhà bà ngoại hết ba tháng hè mà chỉ với tuần lễ đầu tiên nó đã chán phè phè. Về nhà ngoại thì cũng có cái sướng mà cũng có cái khổ, có cái vui mà cũng có cái buồn. Cái sướng cái vui là nó tha hồ được đọc sách báo, được tự do muốn làm cái gì thì làm, đi đâu thì đi, đói bụng thì vào bếp lục cơm nguội lúc nào cũng có sẵn. Ngoài vườn thì trái cây ăn thả dàn, ăn nửa bỏ nửa, cắn một miếng thử không thích thời quẳng ra cho chim ăn.

Continue reading →

Kính dâng hương hồn Ngoại với những câu chuyện kể vẫn còn trong trí nhớ của con.

Công tâm mà nói, mặc dù là dân trôi dạt tới Châu Bình song Ông Thầy Huế rất được dân làng kính phục, nể nang và thương mến. Nếu không kính trọng và nể nang thì người ta đâu có gọi là Ông Thầy được. Thầy mà còn thêm tiếng Ông nữa đủ hiểu dân quê làng Châu Bình kính trọng và nể phục vị gia sư của dòng họ Lê như thế nào rồi. Tuy không có danh tiếng và quyền hành nhiều như Hương Cả Cọp nhưng ông lại được người ta thích nhiều hơn. Đối với vị hương cả, dân có ba phần kính, ba phần nể và bốn phần mến nên họ ít thân cận hơn là đối với Ông Thầy Huế. Bất cứ chuyện gì không biết họ tới gặp thầy Huế để hỏi và được ông chỉ bảo rành mạch.

Continue reading →

Mở đầu cho bài viết Vang vọng ngàn năm của mục Ngoại Sử, kính mời độc giả cùng với người viết đi theo dấu chân lịch sử trở lại kỷ nguyên thứ nhất tậy lịch vào năm 40.

1- Bài văn hài tội Tô Định của Thi Sách: Ngòi nổ của cuộc quật khởi của Hai Bà Trưng

Thi Sách, vốn họ Đặng, làm huyện lệnh tại Chu Diên, là một tù trưởng nổi tiếng của Giao Châu lúc đó đang nằm dưới quyền cai trị của Tô Định. Tên thái thú họ Tô của nhà Đông Hán này là kẻ hiếu sát, tham tàn, ưa dùng kẻ vô lại và thê thiếp vào việc cai trị nên dân Giao Chỉ rất căm thù và oán giận. Thương nước với dân, thêm bất mãn hành vi bạo ngược của Tô Định, Thi Sách bèn viết lá thư cảnh cáo họ Tô. Sau đây là nguyên văn:

” Loát nhĩ Nam Phương, ức vạn sinh linh diệc giai

” Triều đình xích tử. Thừa lưu tuyên hoá, tất dĩ ái

” Dân vi tiên, Tử kim vi chính, trung ngôn gia mưu

” Giả kiến tội, bôn tẩu, thừa thuận giả kiến thưởng

” Cơ thiếp đắc dĩ lộng chính, biền bế đắc dĩ lộng quyền

” Tuy ái dân chi thuyết, võ thời vô chi, nhi tổn hại

” chi tâm dũ nhật dũ liệt! Tuân dân cao dĩ phong kỳ tài,

” kiệt dân lực dĩ cung kỳ dục. Tự thị phú cường lẫm dĩ

” Thái-A chi thế, bất tri khuynh bại, thi như chiêu lộ

” chi nguy!

” Nhi bất tế chi dĩ khoan, tất nguy vong!

” Cập chí dĩ ! ”

Dịch nghĩa:

” Phương Nam tuy nhỏ mọn nhưng ức vạn sanh linh cũng là con đỏ của triều đình. Kẻ đi tuyên dương đức hoá cốt phải lấy việc yên dân trước hết.

Ngươi nay làm việc chính trị, bắt tội người nói thẳng và bày mưu hay; yêu kẻ luồn lọt và bợ đỡ, lại cho hầu giá dự vào việc chính sự, cho nịnh thần được chuyên quyền; lúc nào cũng bô bô nói chuyện thương dân bóc lột bá tánh càng ngày càng dữ. Rán mỡ dân để thoả lòng dục; cậy mình sức mạnh thế như gươm Thái A sắc bén, nào biết cơ nguy rình rập như giọt sương sớm dễ tan! Nếu không sửa đổi chính sách cho rộng rãi thì sẽ nguy vong đến nơi đấy!…” ( Trích Quân Lực Việt Nam chống Bắc xâm và Nam tiến Quyển 2 của Phạm Văn Sơn, trang 20- Có sửa chữa vài chữ )

Những lời lẽ trong thư tựa như cái tát vào mặt tên thái thú ngu xuẩn, hống hách và ngạo mạn. Giận quá mất khôn, hắn lập tức sai bọn trảo nha côn đồ vây bắt được Đặng Thi Sách và chém đầu ông ta để dằn mặt những kẻ dám mắng chưởi hắn cũng như đụng chạm tới uy quyền của triều đình Đông Hán. Bức thư dẫn tới cái chết của Thi Sách chính là ngòi thuốc súng làm bùng nổ cuộc quật khởi của Hai Bà Trưng và toàn thể dân chúng Giao Châu, Cửu Chân, Nhật Nam, Hợp Phố rồi lan ra khắp nơi trong vùng Lĩnh Nam. Dù cuộc quật khởi chỉ tồn tại được ba năm thôi song cũng nói lên tinh thần quật khởi và bất khuất của giống nòi Hồng Lạc mà kẻ đại diện là Thi Sách với lá thư hài tội kẻ cầm quyền. Cái chết của ông như ngọn lửa làm cháy lên lòng ái quốc thiết tha và tính tự chủ tự cường của dân tộc trước dòng Hán tộc lúc nào cũng nuôi mộng thôn tính lân bang trong mưu đồ bành trướng đế quốc.

Đón đọc bài tới: Cô gái Nông Cống và đạo quân cởi truồng của Đông Ngô

 Tiếng kẻng gõ keng keng vang ngoài sân báo hiệu giờ tan học. Đám học trò con nít giành nhau ra trước. Sáu đứng im bên cạnh đám con gái đang tụ lại một chỗ. Nó không muốn hòa mình với đám con nít vì bây giờ nó đang học lớp nhì. Nó tự nghĩ mình đã lớn nên không muốn làm trò cười cho đám con gái cùng lớp. Cô giáo Thâu đang bận rộn bắt đám con nít xếp hàng ngay ngắn rồi dẫn chúng đi từ từ ra cổng. Tội nghiệp cho cô la khan cả cổ mà đám con nít cứ lờ đi.

Continue reading →