8
Bỏ quyển Khu Rừng Lau của Doãn Quốc Sỹ xuống bàn, Đào quay nhìn ra cửa cái. Mưa. Mưa rơi trắng xóa. Nghìn vạn giọt mưa rơi xuống mặt đất đen đã đầy nước thành những bong bóng nước vỡ vụn ra. Toàn thể khung trời gần như tối lại khiến cho nàng chỉ còn thấy mấy lô cốt hiện mờ mờ trong màn mưa trắng đục. ” Mưa thúi đất luôn… Mưa mục người luôn…”. Nàng mỉm cười nhớ
Trương đã nói như vậy. Không khí lành lạnh và ướt át lẫn trong đó mùi ẩm mốc của cây cỏ mục hay thứ đất sình đọng nước vì không có chỗ thoát. Đường giao thông hào trước mặt nhà của nàng chắc đã đầy nước. Hai hôm nay Trương vắng nhà. Cả Đạm cũng vậy. Hai ông đại đội trưởng và phó phải chỉ huy hai trung đội tham dự cuộc hành quân với các đại đội bạn trong quận Cái Nước để truy lùng một đơn vị của địch mới kéo về đây. Đêm đêm đốt lên ngọn đèn dầu lù mù nằm đọc sách, nàng trằn trọc cho tới gần sáng mới chợp mắt. Nàng lo âu và sợ hãi cho chồng. Không hiểu sao mà nàng lại lo âu cho Đạm nữa. Có lẽ vì anh là người lính chiến độc thân duy nhất của cái đồn lẻ loi và buồn hiu này. Có lẽ vì anh không có người nào bên cạnh để lo lắng, săn sóc và an ủi…
Đang ngồi nhìn mưa rơi và suy tưởng, Đào nghe như có tiếng người nói chuyện loáng thoáng rồi lát sau Trương hiện ra nơi cửa. Sự trở về bất ngờ của chồng khiến cho nàng ngạc nhiên và mừng rỡ. Bước vội vào nhà Trương cởi chiếc poncho ra.
” Anh… Sao anh về sớm vậy… Anh đói không em dọn cơm cho anh ăn…”
Đào lăng xăng hỏi. Vừa cởi giày, Trương vừa trả lời.
” Trời mưa ướt và lạnh nên thượng cấp cho mọi người trở về nhà nghỉ cho khỏe. Ổng nói trời mưa như vầy tội vạ gì phải ở ngoài trời lạnh lẽo…”
Thay bộ quần áo khô xong Trương nói nhỏ với vợ.
” Em dọn cơm lên đi để anh kêu anh Đạm qua ăn với tụi mình cho vui…”
Đào vâng lời lui cui hâm cơm. Trùm cái poncho Trương chạy ào qua nhà bên cạnh. Đào chỉ nghe hai người nói chuyện loáng thoáng rồi lát sau Trương trở về.
” Ảnh nói anh muốn bịnh nên không qua được…”
” Ảnh bịnh gì vậy? ”
Trương lắc đầu.
” Không biết. Anh chỉ nói là ảnh bị nhức đầu và người đau nhức. Chắc cảm hay cúm…”
Đào không hỏi nữa vì lo dọn cơm lên bàn. Hai vợ chồng im lặng ăn bữa cơm chiều. Mưa chỉ còn lâm râm nhưng gió thổi mạnh hơn. Đốt cây đèn dầu đặt lên bàn nàng nói với chồng.
” Em có chừa cơm cho anh Đạm. Chút nữa anh đem qua cho ảnh…”
Trương gật đầu ăn nhanh ba chén cơm xong mang thức ăn qua nhà Đạm. Mươi phút sau anh trở về nói.
” Ảnh đang ngủ… Anh hỏi ảnh có uống thuốc không thời ảnh nói uống rồi nhưng mà người lúc nóng lúc lạnh…”
” Chắc ảnh bị cảm vì ở ngoài mưa lâu quá…”
Trương cười cười.
” Lính mà ở ngoài mưa đâu có sao…”
Đào ngắt lời chồng.
” Lính thì lính. Bộ lính không bị bịnh à… Anh là lính mà sao anh nhức đầu, sổ mũi, cảm cúm hoài…”
Trương cười ôm vai vợ.
” Tại anh nhõng nhẽo với em… Từ hồi về đây em có thấy anh bị bịnh hông? ”
Dọn chén dĩa vào trong bếp xong Đào trở ra nhà trước. Khơi sáng ngọn đèn dầu nàng hỏi chồng.
” Anh muốn đọc sách hay đi ngủ? ”
Ngần ngừ giây lát Trương mới lên tiếng.
” Đọc sách cũng được. Phải chi mình có radio… Nghe nhạc đỡ buồn hơn…”
Lật lật trang sách kiếm chỗ đã làm dấu, Đào thờ ơ lên tiếng.
” Anh hỏi anh Đạm coi. Chắc ảnh có…”
” Ừ… Để mai anh hỏi ảnh…”
Đào bá vai chồng cười mơn trớn như năn nỉ.
” Anh đi bây giờ đi… Sẵn anh coi ảnh bớt nóng chưa…”
Trương ngần ngừ nhìn ra ngoài trời. Mới hơn sáu giờ mà tối thui lại thêm mưa rả rích. Điều đó làm anh ngại ra ngoài trời mặc dù hai nhà ở sát vách với nhau.
” Đi bây giờ hả… Lạnh thấy bà…”
Đào cười đưa tay mân mê khuôn mặt của chồng.
” Anh lính mà lạnh lẽo gì… Đi đi cưng… Em muốn nghe nhạc…”
Chiều ý vợ Trương xỏ giày, choàng poncho chạy qua nhà bên cạnh. Khơi sáng ngọn đèn dầu anh thấy Đạm đang nằm ngủ co ro quên cả bỏ mùng. Bỏ mùng xuống cho Đạm xong anh mở cái máy thu thanh đặt nơi góc bàn. Tiếng xè xè vang lên rồi lát sau có tiếng nói của người nữ xướng ngôn viên trong một chương trình của đài phát thanh quân đội. Mừng rỡ Trương nhét chiếc máy thu thanh vào người rồi bước nhanh ra cửa. Khép cửa lại cẩn thận anh chạy ào về nhà của mình. Đưa chiếc máy thu thanh ra anh cười khoe.
” Có rồi… Ảnh có cái máy thu thanh mà có luôn băng nữa. Em tha hồ nghe… Chỉ sợ không có ” pin ” thôi…”
Mân mê cái radio-cassette cũ của Đạm giây lát Đào bấm nút. Giọng ca ngọt ấm của Nhật Trường trong ca khúc Biển Mặn vang lên.
– Cao ngất Trường Sơn, ôm ấp tình thương nước ra sông nguồn
Tìm về biển Đông, tình yêu thành sóng Thái Bình Dương
Rồi từng đêm sương, sóng vỗ về ru giấc quê hương
Nhưng quê hương chưa ngủ, khi bom đạn tơi bời còn nhục nhằn dưới ruộng trên nương.
Tôi thức từng đêm thơ ấu mà nghe muối pha trong lòng
Mẹ là mẹ trùng dương, gào than từ bãi trước ghềnh sau
Tuổi trời qua mau, gió biển mặn nuôi lớn khôn tôi
Nên năm hăm mốt tuổi, tôi đi vào quân đội mà lòng thì chưa hề yêu ai…
Rút hai chân vào, quấn cái mền cho khỏi bị lạnh và bị muỗi cắn, Đào nhìn ra khung cửa sổ độc nhất. Bên ngoài trời tối mù. Mưa đã tạnh. Gió cũng ngừng thổi. Lẫn trong tiếng nhạc nàng nghe được tiếng cóc nhái và ễnh ương kêu. Tất cả tạo thành thứ âm thanh lạ lùng chỉ có nơi tiền đồn tận cùng của đất nước. Không có điện. Không có tiếng xe cộ. Không có ánh đèn màu. Ngay cả ánh hỏa châu cũng không có. Chỉ là đêm tối mông lung. Chỉ là tiếng sấm gầm xa xa.
– Người yêu tôi, tôi mới quen mà thôi
Lúc dừng quân trên vùng vừa tiếp thu
Vùng hoang vu bóng dừa bờ cát dài
Gió lên từng chiều vàng nàng xõa tóc trên biển xanh
Người yêu tôi hay khóc trong chiều mưa
Lúc màu xanh biển mặn đục sắc mây
Bảo yêu anh em muốn chuyện đôi mình
Như màu xanh biển tình trong ngày trời xinh rất xinh.
Tôi đến lại đi, xa vắng đời tôi chiến chinh lâu dài
Miệt mài đời trai, vượt truông dài che khuất biển xanh
Đẹp tựa trong tranh, gót bùn lầy cho lúa thêm xanh
Trong bao lần quân hành, tôi qua vùng khô cằn
Mồ hôi thành biển mặn trên môi…
Đào quay nhìn khi nghe tiếng thở dài của chồng. Trương nói nhỏ.
” Bản nhạc hay mà buồn…”
Đào cười không nói vì đang lắng nghe bản Còn Chút Gì Để Nhớ.
– Phố núi cao phố núi đầy sương
Phố núi cây xanh trời thấp thật buồn
Anh khách lạ đi lên đi xuống
May mà có em đời còn dễ thương
Em Pleiku má đỏ môi hồng
Ở đây buổi chiều quanh năm mùa đông
Nên tóc em ướt và mắt em ướt
Nên em mềm như mây chiều trong
Phố núi cao phố núi trời gần
Phố xá không xa nên phố tình thân
Đi dăm phút đã về chốn cũ
Một buổi chiều nao lòng vẫn bâng khuâng
Xin cảm ơn thành phố có em
Xin cảm ơn một mái tóc mềm
Mai xa lắc trên đồn biên giới
Còn một chút gì để nhớ để quên
Còn một chút gì để nhớ… để quên…
Nghe xong bản nhạc Đào quay qua nhìn và thấy chồng tủm tỉm cười.
” Anh cười gì vậy? ”
Không trả lời Trương hát nho nhỏ.
” May mà có em đời còn dễ thương… Em Cái Đôi má đỏ môi hồng… Ở đây buổi chiều quanh năm trời mưa… Nên áo em ướt và mắt em ướt… Xin cảm ơn tiền đồn có em… Xin cảm ơn một nụ hôn mềm…”
Trúc Đào bật cười thánh thót. Mặt nàng hồng lên dưới ánh đèn dầu. Trương thổi tắt đèn.
” Thôi đi ngủ… Em nghe hoài hết pin của anh Đạm…”
” Ngủ thì ngủ… mà anh không được lộn xộn à nghen…”
Trương cười hắc hắc vòng tay kéo vợ sát vào ngực mình. Bên ngoài trời vẫn mưa. Tiếng súng nổ vu vơ. Tiếng kẻng canh vang rời rạc và lạc lõng.
Đào giật mình thức giấc vì tiếng động là lạ. Lắng nghe hồi lâu nàng mới biết tiếng động phát ra từ bên kia vách. Dường như là tiếng rên, thở, kèm theo tiếng ụa mửa của Đạm. Không biết chuyện gì xảy ra nàng lay Trương.
” Anh… Anh…”
” Cái gì…? ”
Trương hỏi bằng giọng ngái ngủ.
” Em nghe anh Đạm rên. Chắc ảnh ói mửa… Anh qua coi ảnh ra sao…”
Trương vẫn nằm im.
” Anh…”
Đào lên tiếng nhắc. Trương ngồi dậy. Xỏ đôi giày, trùm poncho, Trương chạy qua nhà Đạm. Lát sau anh lại trở về.
” Em qua phụ anh. Anh ói mửa tùm lum… Người ảnh nóng lắm…”
Xỏ cái áo len cho ấm, trùm chung poncho với chồng, Đào đi qua nhà của Đạm. Nàng nhăn mặt khi ngửi mùi hôi của thức ăn. Kéo mùng, đặt tay lên trán người bệnh, nàng nói nhỏ.
” Ảnh lên cơn sốt… Anh lấy cái khăn, thấm nước lạnh đưa cho em lau mặt ảnh cho đỡ nóng…”
Tay mặt cầm cái khăn lông, tay trái cầm cây đèn dầu, Trương đi ra sau bếp. Nước mưa trong lu đầy ắp và lạnh tanh. Nhúng ướt cái khăn lông, vắt khô nước, anh hối hả trở ra nhà trước. Đón lấy cái khăn, Đào chậm chạp lau mặt cho Đạm. Nàng còn cởi áo của anh ra lau nơi ngực. Lau xong đưa tay rờ trán nàng cười nói với chồng.
” Bớt nóng rồi… Chút nữa em làm thêm một lần… Bây giờ mình về nhà ngủ rồi một lát lại qua…”
Đặt cây đèn dầu lên bàn, vặn lu một chút, Đào theo chồng đi về nhà. Vào giường chừng một chút nghe chồng đã thở đều, nàng mỉm cười lặng lẽ trong bóng tối. Trương rất dễ ngủ cho nên nằm xuống là ngủ liền. Còn nàng không giống như vậy. Lên giường phải lâu lắm nàng mới nhắm mắt được. Đêm đêm nàng suy nghĩ, mơ mộng và tưởng tượng đến mệt nhoài trí não rồi mới thiếp được một giấc.
Đào giật mình mở mắt. Đưa tay lên xem đồng hồ nàng thấy 3 giờ sáng. Nghe Trương ngáy đều, nàng không muốn đánh thức chồng dậy. Mặc áo len, mang giép, đội thêm cái nón lá nàng đi qua nhà để thăm bịnh của Đạm. Vì lo lắng cho bịnh của anh, nên nàng không nghĩ và không ngại ngùng về chuyện đi qua nhà một người đàn ông trong lúc ban đêm tăm tối. Xô cửa bước vào, đứng im giây lát nàng thấy, qua vải mùng mờ mờ anh nằm ngủ co ro. Bước tới đứng cạnh giường, tay vén mùng, nàng đưa tay mặt đặt lên trán của người bịnh. Dường như cơn sốt đã đi qua nên nhiệt độ giảm xuống chỉ còn hơi nóng một chút. Đào nhìn chăm chú khuôn mặt của người lính. Thấp thoáng đâu đó trong kỷ niệm là hình ảnh của cậu học trò trường Võ Trường Toản, người bạn học láng giềng của mình. Người tình tuổi nhỏ của nàng. Đôi bạn học ngày hai buổi đi về. Đứng cạnh nhau chờ xe bus buổi sáng. Trưa tan học đi bộ, lang thang qua sở thú để về nhà. Con đường Hồng Thập Tự. Nguyễn Bĩnh Khiêm. Cầu Thị Nghè gió bay tà áo trắng. Đêm hẹn hò. Đạm đứng ngoài đường. Nàng đứng trong hàng rào cây. Thủ thỉ. Tâm tình. Tựu trường năm đệ nhất nàng âu sầu, ủ rũ vì mất bạn. Đạm phải theo gia đình về Mỹ Tho. Từ đó hai người cách xa và chia lìa, nhưng trong tâm tưởng của nàng luôn luôn vấn vương hình bóng của người bạn tình. Nàng nghĩ mình sẽ không bao giờ gặp lại Đạm, cho tới khi ngồi với Trương trên chuyến đò về Cái Đôi. Đạm trở lại trong đời sống của nàng không hẹn trước. Chỉ có một điều nàng đã có chồng. Nhiều lần nàng băn khoăn tự hỏi tại sao lại có sự tái ngộ éo le và kỳ lạ như vậy. Nhiều lần nàng định nói sự thật cho Trương biết, song suy nghĩ cặn kẽ nàng lại thôi. Nàng sợ chồng hiểu lầm rồi ghen tuông. Nàng sợ đôi bên sẽ xích mích với nhau. Nàng định có dịp nào đó sẽ bày tỏ cho Đạm biết. Nàng tin anh sẽ thông cảm và hiểu cho cảnh ngộ éo le của hai người.
Đào hơi lùi lại khi thấy Đạm ú ớ và trở người nằm xoay mặt về phía mình. Khuôn mặt đó nàng đã từng nhìn ngắm. Khuôn mặt đó bao lần nàng đã vuốt ve. Cái miệng đó bao lần đã nói với nàng ngàn lời yêu thương. Bàn tay đó bao lần viết cho nàng những lá thư tình lãng mạn và thơ mộng. Đưa tay ra định vuốt ve khuôn mặt của người tình xưa, nàng chợt rụt tay về vì nhớ ra mình, một người đàn bà đã có chồng. Trầm ngâm giây lát nàng thổi tắt cây đèn dầu rồi từ từ đi về nhà của mình. Leo lên giường nàng yên tâm khi thấy chồng vẫn say ngủ. Nhắm mắt lại dỗ giấc ngủ, nàng mơ màng thấy Đạm gò lưng đạp xe lên dốc cầu Bình Lợi chở nàng đi ăn nem Thủ Đức. Nàng còn nghe rõ tiếng cười của anh vang vang trong gió của buổi trưa hè.
Bốn ngày. Trương bận bù đầu và mệt gần đứt hơi vì làm việc nhiều. Đạm bị cảm nằm liệt giường do đó anh phải thay thế để chỉ huy đại đội. Bây giờ anh mới biết làm xếp không phải dễ và sướng, nhất là một ông xếp không có nhân viên để sai khiến hoặc giúp đỡ. Nào phân công cho trung đội, tiểu đội đi kích, đi mở đường, đi giữ an ninh trục lộ giao thông. Nào liên lạc với chi khu để biết tin tức. Nào liên lạc với tiểu khu để xin tiếp tế đạn dược, thuốc men và thực phẩm cho lính. Nào nói chuyện với ban 2 của chi khu để biết về tình hình chiến sự cũng như hoạt động của địch trong vùng trách nhiệm. Nào gọi chi khu để biết bao giờ lương của lính mới tới. Nào phân chia cho lính đi phép. Đủ mọi chuyện lặt vặt, lỉnh kỉnh và phiền hà. Trúc Đào cũng không có rảnh rỗi. Nàng có một bệnh nhân đặc biệt cần sự săn sóc của nàng. Đạm bị bệnh cúm nặng nhưng nhờ sức trai tráng nên anh vượt qua được cơn bệnh một cách mau chóng. Tuy nhiên anh cũng phải nghỉ dưỡng sức cả tuần lễ. Trong thời gian đó, ngoài những lúc nấu cơm, nàng phải giặt giũ quần áo, mùng mền cho anh. Ban đêm khi Trương vắng nhà, nàng ở luôn bên nhà Đạm cho khỏi mất công đi qua đi lại. Một lý do nữa là nàng sợ ở một mình. Sự có mặt của anh cũng khiến nàng yên tâm hơn dù anh chỉ có ăn rồi ngủ li bì.
9
Đạm thức giấc lúc năm giờ sáng. Anh cảm thấy cổ họng của mình khô và rát. Vật đầu tiên mà anh thấy là Đào đang ngồi gục đầu ngủ trên cái ghế dựa sát vào cột nhà. Mắt nhắm nghiền. Tóc dài rối xỏa bên vai. Hai chân duỗi ra. Hai cái nút bóp của chiếc áo bà ba màu mỡ gà bị bung ra cho anh thấy mờ mờ cái nịt vú trắng với chút da thịt trắng ngà ngà.
” Đào… Đào…”
Đạm gọi nhỏ. Đào mở mắt. Thấy Đạm đang nhìn mình đăm đăm nàng hơi bối rối. Cúi xuống thấy áo bị hở tung hai nút nàng mắc cỡ đỏ bừng cả mặt. Vội vàng cài nút áo lại nàng đứng lên.
” Anh Đạm khỏe chưa? ”
Hơi gật đầu Đạm hỏi nhỏ.
” Đào qua nhà anh bao lâu rồi? ”
” Dạ… Mấy bữa nay Đào đi qua đi lại nhà em với nhà anh hoài…”
Đạm nhìn quanh quất.
” Trương đâu rồi? ”
” Dạ ảnh không có nhà. Ảnh nói với em là ảnh dẫn lính đi kích…”
Ngừng lại giây lát nàng hỏi tiếp.
” Anh khát nước không Đào lấy cho anh ly nước nghen…? ”
Đạm gật đầu. Đào đưa cho anh ly nước. Dù cố ngóc đầu lên để uống song còn yếu sức nên anh chỉ hớp có một ngụm là nằm thở dốc. Bước tới cạnh giường nàng cười.
” Để Đào đỡ cho anh uống…”
Nói xong nàng ngồi xuống giường, đoạn nâng đầu của Đạm lên tựa vào lòng mình, còn tay kia đưa ly nước vào tận miệng cho anh uống. Khi anh uống được nửa ly, nàng mới nhẹ đặt đầu người bệnh xuống giường.
” Đào có nấu cháo cá… Anh đói không Đào đút cho anh ăn…”
Đạm gật đầu. Khi nàng trở lại với tô cháo cá trên tay anh nói nhỏ.
” Anh cám ơn Đào đã săn sóc cho anh mấy ngày…”
Đỡ cho Đạm tựa lưng vào cây cột cạnh đầu giường, Đào ngồi xuống ghế đối diện với anh. Đưa cái muỗng đầy cháo ra trước mặt anh, nàng cười nói.
” Anh mà còn nói tiếng cám ơn là Đào khỏi có đút cháo cho anh ăn đâu. Cho anh nhịn đói luôn…”
Đạm bật lên tiếng cười yếu ớt. Anh chưa kịp nói gì Đào lại tiếp.
” Đào còn phải cám ơn anh… Cái cassette của anh nghe hay lắm…”
Thấy Đạm ngơ ngác không hiểu mình nói chuyện gì, nàng liến thoắng kể cho anh nghe đêm đầu tiên anh bị bịnh nàng bảo với Trương qua nhà anh ” mượn tạm ” cái radio- cassette để về nghe nhạc. Nghe xong Đạm cười cười.
” Để trả công Đào săn sóc anh tặng cho hai đứa luôn…”
” Rồi anh lấy gì nghe…”
Đạm lắc đầu hớp ngụm cháo cá.
” Anh ít khi nghe nhạc vả lại anh còn cái máy thu thanh của thiếu úy An bỏ lại. Để anh đưa thêm cho Đào mấy cục pin mới…”
Ăn xong tô cháo nóng Đạm đổ mồ hôi. Thấy thế Đào lấy khăn nóng lau mặt cho anh rồi cười nói.
” Bây giờ anh nằm nghỉ để Đào về nhà nấu cơm cho anh Trương ăn. Chắc ảnh sắp về rồi…”
Vẫn tựa lưng vào cây cột, Đạm im lặng nhìn theo bóng Đào khuất sau cửa. Mới bốn năm xa nhau mà cô nữ sinh của trường Trưng Vương đã thay đổi khá nhiều. Người mà anh yêu bây giờ khác hơn xưa. Vóc dáng mảnh mai gầy không còn nữa. Thiếu nữ mình hạc xương mai, nhiều mơ mộng và lãng mạn đã biến thành một người đàn bà mà trong ánh mắt thơ ngây thấp thoáng ưu tư, phiền muộn và lo sợ. Đối diện với sự chết ai lại không lo sợ. Chết là cái ám ảnh không rời, giống như tóc trên đầu của mình, rụng rơi một sợi cũ già thời lại mọc lên sợi khác mới hơn hoặc nếu mình cố tình cắt ngắn đi thời tóc cũng vẫn dài ra.
Phát và Đạm đứng trên con lộ đất. Chỗ mà họ đứng cách Vàm Dinh chừng vài cây số. Con rạch đầy nước lờ đờ chảy. Vì gần biển nên nước mặn và đục. Gần cuối năm trời lành lạnh. Đạm mơ hồ ngửi trong cơn gió bấc mùi vị của Tết. Hơn hai năm trấn đóng tiền đồn, đây là cái tết thứ nhì của anh. Cánh đồng cỏ mọc cao. Rừng cây xanh đen. Không khí vắng lặng. Cảnh vật đìu hiu.
” Thiếu úy…”
Phát mỉm cười liếc nhanh cái bông mai vàng đã bạc màu trên cổ áo trây di của cấp chỉ huy.
” Tôi nghĩ mình phải ăn tết cho xôm tụ…”
Trầm ngâm giây lát, Đạm mới gật đầu.
” Ăn tết thời cũng nên ăn nhưng tôi chỉ sợ lính cực…”
Ba Phát cười hà hà. Ông trung đội trưởng thâm niên nhất và giỏi giao thiệp nhất nói trong cơn gió hơi lành lạnh.
” Thiếu úy để đó tui lo cho. Tui kêu mấy thằng nhỏ làm. Phải kiếm việc cho tụi nó làm chứ để tụi nó ở không là sinh chuyện bậy bạ…”
Ngừng lại giây lát, Phát móc gói thuốc ra mời Đạm rồi mới nói tiếp.
” Tui lo chuyện trong còn thiếu úy lo chuyện ngoài. Muốn ăn một cái tết bình yên là mình phải dũa te tua mấy thằng du kích trước…”
Hít hơi thuốc thật dài, Đạm nhíu mày nhìn quãng đồng không mông quạnh sáng lấp lánh dưới ánh mặt trời của ngày cận tết.
” Tôi giao cho ông lo tổ chức tết. Còn tôi sẽ chỉ huy hai trung đội 1 và 2…”
Đưa tay chỉ về cánh đồng cỏ cao ở bên kia con rạch, anh nói với Phát.
” Mình vượt qua rạch…”
Phát nhắc chừng.
” Ông thầy cẩn thận…”
Đạm gật đầu.
” Tôi sẽ dẫn lính vào khu giải phóng của tụi nó. Cái đó người ta gọi là ” không vào hang hùm sao bắt được cọp..”
Ba Phát cười hà hà vì câu nói tếu và nhất là hai nghĩa của cấp chỉ huy. Trong ba ông trung đội trưởng thời anh là người hay chữ nhất. Hay chữ ở đây là học hết lớp đệ ngũ, đủ trình độ để đọc sách báo và nói chuyện văn chương chút chút với hai cấp chỉ huy của mình.
” Thiếu úy tính như vậy được lắm. Tụi nó không ngờ mình chơi bạo, dám xâm nhập vào tận khu giải phóng của tụi nó…”
Hít liên tiếp hai hơi thuốc rồi nhả khói ra từ từ, Đạm lên tiếng.
” Thôi đi về. Tôi sẽ bàn chuyện với ông Trương, Thắng, Xinh sau…”
Trời sẩm tối. Không tối lắm nhưng cũng đủ để làm nhạt nhòa bóng những người lính áo đen lặng lẽ đi ra khỏi cổng đồn. Họ đi dài trên con lộ đất ngược về xóm nhà lá của dân. Đang đi, Đạm chợt ngồi thụp xuống rồi lẹ làng trườn mình vào con rạch đầy nước. Cứ cách một người, hai người hoặc đôi khi ba người, toán đi kích gồm một trung đội lặng lẽ trầm mình dưới lòng rạch.
” 1 đây Thanh Đạm… nghe rõ trả lời…”
” 1 nghe Thanh Đạm…”
” 2 đây Thanh Đạm… nghe rõ trả lời…”
” 2 nghe Thanh Đạm…”
Hơi mỉm cười trong bóng tối vị đại đội trưởng ra lệnh cho ba tiểu đội đi kích dưới quyền chỉ huy của mình.
” 1 và 2 đây Thanh Đạm… Hẹn hai anh ở điểm Z…”
Giọng nói của Xinh vang lên trong ống nghe.
” 1 sẽ bắt tay Thanh Đạm …”
Tiếp theo là tiếng của Hành, trung đội phó chỉ huy tiểu đội 2.
” Trình thẩm quyền, 2 sẽ đúng hẹn…”
Đưa ống liên hợp cho Mạnh, người lính mang máy, Đạm thì thầm với Bốn, tiểu đội trưởng tiểu đội 3.
” Mình đi là vừa… Em cho hai đứa đi trước dò đường…”
Tiểu đội 11 người cộng thêm Đạm thành 12, không đi trên bờ mà lội nước để tránh bị địch phát hiện. Trăng hạ tuần lấp ló sau đám mây. Sao mờ mờ. Nước lạnh khiến cho Đạm rùng mình. Không phải anh rùng mình vì lạnh mà vì sợ. Anh không hiểu sao mình lại sợ. Dường như cái chết của An ám ảnh anh hoài. Nhiều đêm anh nằm mơ thấy An nằm dài trên mặt đất nhầy nhụa máu, hai mắt trợn trừng cũng như hai giọt nước mắt từ từ ứa ra.
” Thiếu úy…”
Tiếng thì thầm của Bốn lôi Đạm ra khỏi sự suy tưởng.
” Mình đi đường này thiếu úy…”
Sinh ra và lớn lên ở vùng này, Bốn biết rõ địa thế. Cũng vì lý do này mà Đạm mới chọn Bốn đi với mình. Chiều hôm qua anh đã mở cuộc họp cấp tốc với Xinh, trung đội trưởng trung đội 1 và ba tiểu đội trưởng của Xinh. Cuộc đột kích táo bạo, liều lĩnh và bí mật, ngoài anh ra chỉ có sáu người là Đạm, Xinh, Hành, trung đội phó trung đội 1 và ba tiểu đội trưởng của trung đội này biết mà thôi. Với sự khuyến cáo của ban 2 chi khu, Đạm bắt đầu một cuộc tìm tòi xem ai là nội tuyến của địch. Nếu cuộc đột kích hôm nay bị bể thời một trong sáu người sẽ có một người là kẻ bị móc nối. Để dấu kín cuộc điều tra của mình, anh không nói cho bất cứ ai biết kể cả Xinh. Anh cắt Xinh đi theo tiểu đội 1 còn Hành tháp tùng tiểu đội 2.
” Thanh Đạm đây 1…”
” Thanh Đạm nghe 1…”
” Trình thẩm quyền tui còn cách chỗ hẹn chừng cây số…”
” Tôi nghe anh rõ…”
Theo kế hoạch đã được phác họa, toán của Xinh sẽ chận đường rút lui, trong khi Hành theo hướng tây bắc xấn vào, còn Đạm chỉ huy toán 3 ập vào theo hướng đông. Hai toán này phải dồn ép cho đám du kích phải rút chạy ra biển và lọt vào ổ phục kích của Xinh.
Tám, người lính thám sát của Bốn thôi lội dưới nước mà trườn mình lên bờ rồi biến mất trong rừng cỏ cao. Lát sau anh ta trở lại thì thầm vào tai Bốn. Bốn quay qua nói với cấp chỉ huy.
” Mình sắp tới rồi ông thầy…”
Đạm gật đầu. Bốn ra lệnh cho lính bò theo sau Tám, tiến dần dần về phía chòm cây đen mờ xen lẫn với những gò đất cao. Nhờ cuối năm, dứt mùa mưa đã lâu nên đất hơi khô do đó lính bò vào không gặp trở ngại nhiều lắm. Huống chi trăng mờ và cỏ cao cho nên địch khó mà phát hiện được sự xâm nhập của họ. Một điều thuận lợi nữa là đám du kích không bao giờ nghĩ lính địa phương quân của đồn Cái Đôi dám liều lĩnh đi vào vùng giải phóng do mình kiểm soát. Mười hai người, mỗi người cách nhau chừng mươi thước, dàn hàng ngang cẩn thận bò vào sát phòng tuyến của địch.
” Ông thầy đi kế bên tui… Thằng Tám mày bò trước coi chừng lựu đạn…”
Bốn dặn dò Đạm và anh không cảm thấy phật lòng vì sự lo lắng của Bốn. Anh biết mình không thông thạo địa thế hoặc các loại chông mìn mà đám du kích quân thường hay gài để bảo vệ tuyến phòng thủ của họ.
” Anh Bốn…”
Tám lên tiếng. Bốn hỏi gọn.
” Cái gì? ”
” Có hai thằng gác…”
Giọng của Bốn vang nho nhỏ.
” Thì mày với thằng Chín mần nó đi…”
Toán đột kích dừng lại chờ hai đồng bọn thanh toán lính gác của địch. Lát sau Chín bò trở lại.
” Xong rồi anh… Thiếu úy và anh có thể vừa hút thuốc vừa đi vào cũng được…”
Đạm mỉm cười vì câu nói của Chín.
” Mình dô chưa thiếu úy…”
Đạm lên tiếng.
” Để tôi liên lạc với thằng 2. Hai đứa vào một lúc thời tụi nó mới trở tay không kịp…”
Bốc máy gọi Hành xong anh vỗ vai Bốn.
” Đi…”
Mười hai người lính âm thầm tiến vào. Xa ngoài xa Đạm thấy ánh đèn lập lòe. Anh đoán đó là đèn ghe của dân chài lưới.
Tạch… Tạch… Tạch… Bùm… Ầm… Ầm… Âm thanh chết chóc đột ngột nổi lên trong đêm tối thâm u. M16, M79, M60, lựu đạn M26, Carbine M2 nổ rền. Hai toán đột kích ào vào. Lựu đạn nổ tung hầm hố. M16 bắn gục những kẻ đang nằm ngủ. Nguyên khu nhà lá của đám du kích bốc cháy hừng hực. Tiếng la hét, kêu khóc vang vang. Bị địch quân đột kích vào khu an toàn một cách bất ngờ, đám du kích hốt hoảng chống trả một cách yếu ớt rồi sau đó chém vè về hướng biển.
Đang nằm ngủ Trương giật mình choàng dậy khi nghe tiếng súng nổ. Nhảy tọt xuống đất, xỏ vội đôi giày anh la nho nhỏ.
” Đụng… đụng rồi…”
Xách máy 25 Trương bước ra cửa. Ngồi dậy Đào hỏi trong lúc vặn tỏ ngọn đèn dầu.
” Anh đi đâu vậy? ”
Vừa ra tới sân, Trương trả lời vọng lại.
” Ra sân coi đánh nhau…”
Tò mò Đào cũng rời giường. Mặc thêm cái áo len, mang đôi giép nàng đi ra sân. Lính trong đồn đứng tụ thành đám mấy chục người nhìn về hướng rừng cây bên kia. Họ thấy đạn lửa bay đầy trời. Tiếng súng nổ dồn dập. Lửa cháy sáng cả một vùng. Trương mở máy liên lạc tần số nội bộ. Lính im lặng nghe. Tuy không thực sự giao tranh hay thấy tận mắt, nhưng xuyên qua những lời nói trong máy, họ có thể hình dung ra cuộc giao tranh ác liệt giữa trung đội 1 và địch quân.
Giọng nói của Đạm vang lên bình tịnh và chậm rãi.
” 1 đây Thanh Đạm… Anh chặt khúc giữa tụi nó chưa… Nghe rõ trả lời…”
Tiếng Xinh gấp rút và đứt đoạn.
” Thanh Đạm đây 1… Trình thẩm quyền… Tôi đã chặt tụi nó đứt làm hai khúc rồi… Thằng Tư Bánh Bèo đang nhai khúc đầu… Thằng Ẩn nuốt khúc đuôi… Đó… đó nó chạy… Bắn… Bắn dô gốc cây… Lựu đạn… M26…”
Tiếp theo là giọng nói của Hành, trung đội phó trung đội 2 vang đầy vui vẻ vì xen lẫn tiếng súng nổ là tiếng cười hà hà.
” Thanh Đạm đây 2… Nghe rõ trả lời…”
” Thanh Đạm nghe 2…”
” Trình thẩm quyền… Mấy đứa con của tui lượm được túi tiền của thằng huyện ủy. Kỳ này mình ăn tết lớn nghen ông thầy…”
Lính trong đồn vỗ tay hoan hô khi nghe được tin vui.
” Ông thầy… Ông thầy… Tụi nhỏ tìm thấy hầm súng…”
Tiếng của Bốn, tiểu đội trưởng tiểu đội 3 vang lanh lãnh trong máy. Cười ha hà, Ba Phát quay qua nói với Trương.
” Khỏe rồi chửn úy… Lấy được hầm súng đạn của tụi nó là mình có quyền chỏng cẳng ngủ…”
Thắng cũng xen vào câu chuyện.
” Ông thầy số dách… Chỉ có một trung đội mà ổng dám mò vào khu giải phóng của tụi nó. Bị vố này tụi nó nhức mình lắm. Tụi nó thù ổng lắm…”
Trương cười nói giỡn với hai ông trung đội trưởng.
” Bởi vậy ăn tết xong là mình sửa soạn đón tiếp tụi nó… Kỳ này nó đánh là đánh lớn à nghen… Thôi tôi đi ngủ…”
Đào im lặng đi song song với chồng trở vào nhà. Nghe được những lời phát ra trong máy liên lạc, nàng biết Đạm chỉ huy lính dưới quyền của mình đi phục kích. Dường như có điều gì nguy hiểm là anh lãnh phần làm trước. Nàng định ngày mai gặp Đạm sẽ hỏi lý do tại sao anh lại làm như vậy. Suốt đêm đó nàng trằn trọc cho tới sáng mới chợp mắt. Dường như trong giấc ngủ nàng nghe bên kia vách có tiếng động như Đạm đã trở về.
10
Đang nằm đọc sách Đạm nghe có tiếng động nhẹ rồi giọng nói của Đào vang lên bên kia vách lá.
” Anh Đạm…”
” Đào cần chuyện gì? ”
Có tiếng Trúc Đào cười nhỏ.
” Dạ cần nói chuyện cho đỡ buồn…”
” Đào cần nói chuyện gì? ”
” Dạ chuyện gì cũng được. Chuyện ngày xưa…”
Đào nghe người bên kia vách im lặng khá lâu, sau đó có tiếng nói trầm khàn vọng sang kèm theo tiếng thở dài.
” Anh quên gần hết chuyện ngày xưa…”
” Kể cả chuyện của chúng mình? ”
Đạm im lặng trước câu hỏi vặn của người bên kia vách.
” Đào nói là cần nói chuyện cho đỡ buồn. Vậy mình nói chuyện khác đi. Chuyện ngày xưa sẽ làm cho hai đứa mình buồn hơn…”
” Em biết anh sẽ buồn khi nhắc lại chuyện ngày xưa nhưng em có nhiều thắc mắc cần được giải đáp, nhiều câu hỏi cần phải hỏi anh…”
Đào nghe bên kia vách có tiếng thở dài. Nàng cũng thấy đầu thuốc cháy đỏ rực trong đêm.
” Nếu Đào pha cà phê anh uống không? ”
Đạm mỉm cười một mình. Dường như câu hỏi của Đào khơi động lại kỷ niệm vui nào đó của hai người.
” Uống… Đào nếm trước hả?
Đào bật cười thánh thót. Đạm vừa nhắc lại một kỷ niệm nhỏ mà hai người không bao giờ quên. Sau khi quen nhau một thời gian, nàng được ba má cho phép mời Đạm tới nhà. Nàng tự tay pha cho anh ly cà phê và anh khen ngon. Lúc đó nàng mới bật mí cho anh biết là nàng đã nếm thử trước.
” Anh vẫn còn nhớ hương vị ly cà phê đặc biệt của em? ”
Đào hỏi và Đạm trả lời một cách âu yếm.
” Nhớ chứ… Anh nhớ hoài vị ngọt của môi em trộn với cà phê…”
Đào nghe tim mình đập mạnh và mặt nóng bừng lên vì nhớ lại cảm giác rẩy run, bàng hoàng và ngạt ngào hương phấn khi Đạm hôn nàng lần đầu tiên. Như muốn trấn áp cảm giác của mình nàng lên tiếng.
” Anh chờ một chút để em đi pha cà phê…”
Có tiếng bước chân di động. Còn lại một mình Đạm ngồi thừ ra. Anh tần ngần nhìn ra ngoài cửa vẫn còn mở rộng. Tiếng máy 25 kêu sè sè làm cho anh quay nhìn rồi thở dài lắc đầu. Hồi tối Trương đã chỉ huy toán lính đi kích. Trương đang đối diện với nguy hiểm. Anh không thể làm một điều trái với lương tâm và danh dự của một cấp chỉ huy. Ngày xưa đã qua. Tình xưa đã hết. Tại sao anh lại khơi dậy dĩ vãng. Hiện tại mới là điều đáng cho anh lo lắng. Người ta phải sống rồi mới hoài niệm quá khứ. Không có ai hoài niệm quá khứ để mà sống. Trúc Đào là quá khứ. Là kỷ niệm của tuổi học trò. Còn gì nữa đâu mà…
” Anh Đạm …”
Đạm quay nhìn về vách lá nơi có tiếng nói phát ra
” Cà phê của anh xong rồi. Anh muốn qua nhà Đào hay là em mang qua cho anh? ”
Đạm ngần ngại. Anh cảm thấy hai cách đều không ổn. Anh không muốn qua nhà Đào trong lúc Trương vắng nhà. Anh sợ lòng mình mềm yếu. Anh cũng không muốn nàng qua nhà mình. Anh sợ mình cũng sẽ yếu lòng.
Lên tiếng hỏi một câu không thấy Đạm trả lời Đào lại hỏi.
” Anh qua đây hả? ”
Đạm cười một mình.
” Anh có ý kiến…”
Đào cười hắc hắc khi thấy Đạm lấy hai tay vạch vách lá thành lỗ hổng đủ cho nàng đưa ly cà phê qua. Nàng hơi rùng mình khi bàn tay của người tình xưa chạm nhẹ vào bàn tay của mình.
” Cám ơn Đào…”
Vách lá được làm kín lại.
” Cà phê ngon không anh? ”
” Ngon…”
” Giống như ngày xưa? ”
Đào nghe Đạm ư ư nho nhỏ rồi sau đó lên tiếng.
” Khác hơn ngày xưa… Đào đừng buồn…”
Giọng nói của anh nghèn nghẹn.
” Em có nếm trước? ”
Đạm nghe bên kia vách Đào bật lên tiếng cười.
” Dạ có… Đó là bí mật của em…”
Thấy bên kia vách có đốm lửa sáng lên Đào thì thầm.
” Anh hút thuốc nhiều quá…”
Đạm thở dài im lặng.
” Tại sao khi dời nhà về Mỹ Tho anh không viết thư cho em…? ”
” Anh có viết chứ…”
Đạm đính chính.
” Sao em không nhận được…”
” Tại vì anh không có gởi… Anh viết nhiều lá thư cho Đào nhưng anh không có gởi. Anh…”
” Lý do? ”
Đạm nghe người bên kia vách ngắt ngang lời của mình một cách hấp tấp. Tuy nhiên anh không giận mà buồn nhiều hơn.
” Có nhiều lý do…”
Đạm thở dài tiếp.
” Gia đình dọn về Mỹ Tho được ba tháng thời ba anh mất vì bạo bịnh. Anh phải bỏ học để đi làm nuôi má anh và các em nhỏ. Tình trạng càng ngày càng thêm bi đát tới độ má anh phải bán căn nhà rồi dọn về ở chung với dì hai của anh. Năm sau anh bị động viên. Anh nghĩ là anh không còn hy vọng gì để gặp lại em nên anh không viết thư. Anh coi như mối tình của mình đã chấm dứt…”
” Em có viết thư cho anh…”
” Anh biết. Em gởi cho anh ba lá thư. Anh đã đọc và anh còn giữ cho tới bây giờ…”
Ngừng lại, hớp ngụm cà phê nóng và hít hơi thuốc, Đạm thở dài buồn bã.
” Lá thư cuối cùng của em có kèm theo tấm hình. Đẹp lắm…”
” Anh còn giữ à? ”
” Còn… Mười một tháng ở Đồng Đế nó là niềm an ủi của anh…”
Đào ứa nước mắt. Nàng biết Đạm cũng khóc như mình vì giọng nói nghẹn ngào của anh.
” Em vẫn chờ anh dù anh không viết thư… Dù anh không tới thăm…”
” Anh xin lỗi Đào. Anh muốn quên…”
” Anh muốn em quên hay là anh muốn quên em…”
Đào vặn nhưng Đạm im lặng không trả lời. Thật lâu anh mới chuyển sang chuyện khác bằng câu hỏi.
” Em và Trương quen nhau trong trường hợp nào?
” Em có nhỏ bạn cùng lớp. Bồ của nó cùng khóa Thủ Đức với anh Trương. Nhân dịp gắn alpha nó rủ em đi chơi và bồ của nó giới thiệu Trương với em… Hai đứa quen nhau rồi cưới nhau sau khi Trương mãn khóa…”
Đạm lại im lặng. Bị ngăn cách bằng bức vách lá cho nên Đào không thấy được nét băn khoăn và ngần ngại của anh. Cuối cùng một câu hỏi được bật ra.
” Em có yêu Trương? ”
Hỏi xong Đạm mới cảm thấy hối hận. Đáng lẽ anh không nên hỏi câu đó.
” Em không biết… Có thể có, có thể không…”
Đào ngừng lại. Đạm cũng im lặng không hỏi thêm. Giọng nói của Đào vang lên từ từ và chậm chạp như không buồn không vui.
” Nếu em có yêu Trương thời chắc không nhiều lắm…”
Đào nghe có tiếng thở dài vang lên bên kia vách.
” Nhưng chắc cũng đủ để cho em nhận lời làm vợ Trương…”
” Anh có thể nói như vậy… Anh muốn uống thêm cà phê? ”
” Thôi… Một ly cũng đủ để thức trắng đêm rồi…”
Ngừng lại dường như để hút thuốc, Đạm lại tiếp.
” Ly cà phê đầu tiên và cuối cùng của Đào đã làm anh thức suốt đời rồi…”
Đạm nghĩ là Đào sẽ cười khi nghe mình nói song nàng lại im lặng.
” Em không có điều gì buồn khổ hay hối hận khi lấy Trương. Ảnh thương em. Ảnh là một người chồng tốt…”
” Anh biết… Trương sẽ trở thành một cấp chỉ huy tài giỏi. Trương sẽ thay thế anh…”
” Thay thế anh… Anh nói gì em không hiểu…”
Đạm thở dài. Hít liên tiếp hai hơi thuốc, bỏ tàn thuốc rơi xuống đất, lấy giày dụi tắt, anh mới cất giọng buồn buồn.
” Anh đã làm đơn xin thuyên chuyển…”
Giọng của Đào bật ra đầy thảng thốt.
” Anh đi đâu…? ”
” Không biết… Họ đưa mình đi đâu thời mình đi đó… Lính như anh không có quyền chọn lựa…”
” Em không muốn anh đi… Anh đi em buồn lắm… Em cô đơn…”
Hai người ở hai nhà khác nhau đều im lặng để suy nghĩ. Cuối cùng Đào lên tiếng.
” Em muốn có anh bên cạnh. Em cảm thấy được an toàn hơn khi có anh. Ngoài ra có anh cũng đỡ buồn và đỡ cô đơn. Ít ra em cũng có người nói chuyện… Anh đừng đi em sẽ pha cà phê cho anh uống…”
Đạm mỉm cười khi nghe giọng năn nỉ của Đào.
” Em định dụ khị anh hả? ”
Đào bật thành tiếng cười vui.
” Nếu dụ khị được anh thời em vui lắm…”
Đạm cười thành tiếng.
” Thôi đi ngủ. Hơn 11 giờ rồi… Ngày mai anh còn nhiều việc phải làm lắm…”
” Anh năn nỉ em đi… Em sẽ giúp anh…”
Không có tiếng trả lời của Đạm. Đợi lúc lâu cũng không thấy anh nói gì thêm nữa, Đào leo lên giường. Căn nhà chìm trong bóng tối khi nàng thổi tắt ngọn đèn dầu. Nằm nghiêng quay mặt về phía vách lá nàng thấy đầu thuốc cháy đỏ rực. Đạm vẫn còn thức.
30 tết. Hôm nay lính trong đồn được phép nghỉ xả hơi trước khi ăn tết. Họ đã làm việc cực khổ gần một tuần lễ. Nào mở đường và giữ an ninh trục lộ ban ngày. Nào mở các cuộc phục kích ban đêm. Nào hành quân ban ngày để tìm kiếm và phá hủy hầm hố hay các vị trí đặt súng cối mà địch dùng để pháo vào đồn. Các chướng ngại vật như gò đất bị san bằng. Cây lớn bị đốn tận gốc. Lính trong đồn vui vẻ làm việc, cố gắng thi hành nhiệm vụ của mình. Họ biết tất cả việc họ làm ngày hôm nay sẽ được đền bù. Họ sẽ hưởng một cái tết yên bình và vui vẻ bên cạnh vợ con cùng đồng đội.
Đang ngồi xem xét giấy tờ, Đạm ngạc nhiên khi thấy Trương và vợ bước vào hầm chỉ huy. Có lẽ đoán được sự ngạc nhiên của Đạm, Đào lên tiếng trước.
” Tụi này mời anh qua nhà đón giao thừa…”
Thấy anh ngần ngừ chưa trả lời, nàng cười tiếp.
” Anh Đạm không được từ chối nghe. Xui lắm… Xui năm cũ mà xui luôn cả năm mới nữa…”
Đạm bật cười còn Trương cũng cười phụ họa lời của vợ.
” Đào mời anh qua đón giao thừa và phụ canh nồi bánh tét đó chứ không có ý tốt lành gì đâu…”
Đạm đứng lên.
” Hai em ngồi chơi…”
Đào lắc đầu.
” Tụi này phải xuống nhà anh Phát để phụ gói bánh tét…”
” Vậy à… Có cần thêm tay không. Anh không biết gói nhưng…”
Đào cười liếc nhanh chồng.
” Anh đi cho vui… Mình gói tới mấy trăm đòn bánh tét thành ra cần nhiều người phụ lắm…”
Ba người trước sau ra cửa. Trời cuối năm lành lạnh. Chút gió bấc thổi về mang theo mùi cỏ khô.
” Tết năm nay chắc vui hơn. Năm rồi anh ăn tết một mình…”
Quay sang nhìn Trương, Đạm cười tiếp.
” Có hai vợ chồng Trương nói chuyện dù sao cũng hợp gu hơn. Mình ở Sài Gòn thành ra có nhiều chuyện để nói…”
Đang đi trước Đào cúi mặt xuống dấu nụ cười. Chỉ có nàng mới hiểu được ý của Đạm. Không quay đầu lại, nàng lên tiếng.
” Bởi vậy Đào mới bàn với anh Trương mời anh qua nhà đón giao thừa. Mình uống trà, cà phê để nấu bánh tét và nhắc chuyện Sài Gòn. ”
Đạm cười im lặng đốt thuốc. Chỉ có anh mới hiểu được Đào muốn nói điều gì. Anh nói trong tiếng thở dài.
” Lâu quá không về Sài Gòn… Không biết bây giờ ra sao…”
” Bao lâu rồi anh không có về Sài Gòn? ”
Trương hỏi và Đạm trả lời gọn.
” Bốn năm…”
” Chắc anh có bồ ở Sài Gòn? ”
Nhìn Đào đang đi đầu, Đạm do dự giây lát mới trả lời câu hỏi của Trương.
” Có… Hồi còn học Võ Trường Toản…”
” Bồ của anh chắc đẹp lắm? ”
Đạm mỉm cười khi nghe Trương hỏi.
” Đẹp mà hiền nữa…”
Dứt câu anh thở dài hít hơi thuốc lá rồi nhả khói ra. Khói thuốc tản mạn thật nhanh trong cơn gió của ngày ba mươi tết.
” Hai người vì hoàn cảnh phải xa nhau nhưng…”
Đào mỉm cười nói với hai người đi sau lưng của mình.
” Chà… Đông người quá hai anh…”
Tiếng cười nói vang lên ồn ào, vui vẻ. Người ngồi, đứng, đi lại nườm nượp trên khoảnh sân rộng. Trên bốn cái đệm lớn bày đầy lá chuối, nếp, đậu xanh, thịt ba rọi và đủ các thứ lặt vặt dùng cho việc gói bánh tét. Thấy Đạm đi chung với Trương và Đào, Phát cười hà hà.
” Thiếu úy dô đây đỡ đạn dùm tui thiếu úy ơi. Tự nãy giờ tui bị mấy bả dũa te tua. Mấy bả nói đàn ông như tui vô tích sự, chỉ có ăn chứ không có làm gì hết…”
Nhịn, vợ của Phát lên tiếng liền.
” Thiếu úy thấy tui nói đâu có sai…”
Chỉ vào chồng của mình, một tay cầm tách nước trà, một tay cầm điếu thuốc.
” Ổng làm được cái gì. Người ta có hai tay để làm, mà ổng một tay cầm thuốc lá còn tay kia cầm tách nước trà…”
Đạm ngồi vào một chỗ còn trống trên chiếc đệm. Không biết vô tình hay cố ý mà anh ngồi đối diện với Đào. Hướng về Nhịn, anh cười cười.
” Chị đừng có phàn nàn. Ổng coi vậy mà được việc lắm. Mình ăn tết lớn năm nay là do ý kiến của ổng đó…”
Phát cười hà hà vì được xếp bênh vực. Nhìn một vòng mọi người đang ngồi quanh mình, Đạm cười chúm chiếm.
” Tôi với ông Phát đã bàn…”
Dừng lại khi thấy Phát đưa ngón tay lên miệng làm dấu cho cấp chỉ huy đừng có nói, Đạm mỉm cười tiếp.
” Tôi chỉ nói cho anh chị em biết chút chút thôi. Tết này ngoài chuyện ăn uống linh đình, mình sẽ có một vài chuyện đặc biệt hơn…
Mọi người nhao nhao lên tiếng nhất là các bà vợ của lính. Đạm lắc đầu cười.
” Cái này thuộc về bí mật quân sự nên tôi không được nói cho tới ngày mồng một. Mấy bà giao cho tôi làm cái gì đây? ”
Mận, vợ của Xinh, đang ngồi bên cạnh cười hỏi.
” Thiếu úy biết gói bánh tét hông? ”
” Ăn thời nhiều nhưng gói thời chưa bao giờ làm…”
Nhịn chợt xen vào.
” Vậy là thiếu úy giống ông Phát rồi… Thôi để thiếu úy ngồi nói chuyện cho vui…”
Đạm cười vui.
” Cám ơn chị Nhịn… Tôi mà gói thời lúc nấu xong chắc lá chuối sẽ đi một đàng còn nếp sẽ đi một nẻo…”
Mọi người bật cười mà cười nhiều nhất chính là Đào. Trương đưa đòn bánh tét ra ngay trước mặt của Nhịn.
” Tôi gói như vầy chị coi có được không? ”
Cầm đòn bánh tét của Trương lên ngắm nghía, nắn bóp rồi Nhịn lên tiếng khen.
” Chà… Chửn quí Trương gói không thua gì tui. Có được một ông chồng như ổng tôi cưng, tôi bế tối ngày…”
Mọi người cười sặc sụa vì câu nói của Nhịn và nhất là nhìn khuôn mặt đỏ bừng của ông chuẩn úy trẻ. Đào nói trong tiếng cười.
” Cho chị đó…”
Nhịn lắc đầu quầy quậy.
” Thôi cô Đào ơi… Một mình ông Phát là tui đã ná thở rồi… Hồi còn con gái tui ham lấy chồng chứ lấy ông Phát xong rồi tôi lại muốn ở giá…”
Phát bật cười hà hà như không hề giận dỗi hay phật lòng khi bị vợ chê. Ngước nhìn lên trời, Nhịn thở dài.
” Lấy chồng đã khổ mà lấy chồng lính còn khổ hơn. Lương thời chết đói, nhà thời nhà lá trống trước hở sau. Tối ngủ tảng xê, hầm núp. Tai không được nghe lời âu yếm mà toàn tiếng mọt chê, AK hay M16…”
Mọi người im lặng như đồng ý về lời nói của Nhịn. Đạm hắng giọng.
” Cái đó trong sách vở của mình có câu ” Thuở trời đất nổi cơn gió bụi. Khách má hồng nhiều nỗi truân chuyên…”
Biết mọi người ở đây trừ Trương và Đào đều không được đi học nên anh giải thích liền.
” Câu nói trên chỉ nhằm lúc giặc giả thời đàn bà phải gian nan và vất vả lắm. Họ phải cáng đáng hết mọi chuyện để cho đàn ông đánh giặc. Ông bà mình còn có thêm một câu là ” Giặc tới nhà đàn bà cũng phải đánh ”. Tôi nghĩ câu nói này đúng lắm. Mấy chị, ngoài chuyện bếp núp, dạy dỗ con cái, còn phải cầm súng, tải đạn khi việt cộng đánh đồn…”
Nhạn, vợ của Thắng lên tiếng.
” Thiếu quí nói có lý à nghe… Hể việt cộng đánh đồn là tui với mấy đứa nhỏ đứng cạnh ông Thắng. Ổng bắn tui cũng bắn…”
Nhìn chồng, Nhàn cười ngỏn ngoẻn.
” Tui còn bắn nhiều hơn ổng nữa kìa… Có lần, hồi thiếu úy Thiên còn làm đại đội trương và chửn úy An mới về làm đại đội phó. Ông Thắng cũng mới lên trung đội trưởng, tụi nó đánh dô dữ lắm. Mọi người đều phải ra giao thông hào và phải cầm súng. Bắn một hồi thấy ông Thắng im re hổng có bóp cò, tui hỏi thời ổng nói ổng sợ… Tui la ổng… ” Sợ gì… Bắn nhiều cho hết sợ…”
Đạm cười hà hà nhìn Thắng.
” Có thật anh sợ hả anh Thắng? ”
Thắng chầm chậm gật đầu.
” Thật mà ông thầy. Tui sợ tới nỗi teo cha thằng nhỏ. Bả cười nói là ” teo gì chứ anh không được teo thằng nhỏ của em…”
Mọi người lăn ra cười vì câu nói giỡn của Thắng. Trương phụ họa.
” Mai mốt khi việt cộng đánh đồn thời tôi phải kêu Đào ra đứng bên cạnh cho khỏi sợ teo thằng nhỏ…”
Chưa dứt cơn cười mọi người lại cười lớn hơn vì câu nói của Trương. Thắng nói trong lúc đưa cho vợ đòn bánh tét anh vừa cột dây xong.
” Phải đó chửn úy. Có bà xã bên cạnh mình lên tinh thần dữ lắm… Sống cùng sống mà chết cùng chết đó chửn úy…”
Liếc nhanh chồng đang ngồi bên cạnh, Đào thì thầm.
” Anh sợ thời cứ sợ mà không được teo…”
Nói tới đó nàng ngưng bặt vì mắc cỡ. Mới lấy chồng nên nàng chưa dạn dĩ để nói hết câu như Nhịn, Nhàn hay Mận. Tuy nhiên mọi người đều hiểu nên bật cười vui vẻ. Riêng Đạm chỉ cười gượng. Đốt điếu thuốc anh im lặng nhìn ra quãng đồng không mông quạnh. Nắng của ngày cuối năm ấm. Gió man mát. Anh cảm thấy nhớ nhà. Lâu lắm rồi anh không về thăm người mẹ già nua và bệnh hoạn.
Thấy Đạm ngồi im có vẻ buồn rầu, Phát cười vỗ vai.
” Mình lai rai vài chung đi cho đỡ buồn nghe ông thầy…”
Đạm ngước lên cười.
” Anh không sợ bả la sao mà rủ tôi nhậu…”
Phát cười cười.
” Tết nhất mà ông thầy… Mấy thằng du kích la tui mới sợ chứ bà xã tui la nghe càng đã lỗ tai… Bả la như người ta ca vọng cổ vậy mà…”
Đạm cười ha hả. Phát vào nhà rồi lát sau trở ra cầm trên tay chai rượu và hay cái ly bằng nhựa. Vừa trông thấy chai rượu, Đạm bật kêu.
” Chà… Hennessy… Ông sang dữ nghen…”
Phát cười chúm chiếm.
” Của thằng em bà con tui nó mừng tuổi tui đó ông thầy…”
Mở chai rượu Phát nói tiếp.
” Ông thầy muốn pha hay nguyên chất? ”
” Pha bằng cái gì? ”
” Nước dừa xiêm…”
Đạm gật đầu.
” Được… Tôi xin một ly”
Phát hướng về Trương.
” Chửn úy làm một ly cho ấm bụng nghe chửn úy…”
Liếc nhanh vợ, Trương cười cười.
” Một ly thôi… Tôi mà ngủ đêm nay thời phiền lắm…”
Phát cười pha hai ly rượu xong đưa cho Đạm và Trương. Tiếp theo anh pha thêm ba ly, một cho mình và hai ly kia cho Xinh và Thắng. Đưa ly rượu lên mũi hít một hơi thật dài, Đạm cười nói một mình.
” Thơm thật…”
Nhấp một ngụm nhỏ anh chắt lưỡi nói với Phát.
” Hennessy mà pha với nước dừa xiêm có mùi vị lạ lắm…”
Đào nhìn Đạm đang ngồi đối diện với mình. Chân mang giép râu, mặc bộ bà ba đen, tóc hơi dài và hơi rối, khuôn mặt xương xương xạm nắng, anh không còn dáng vẻ của cậu học trò mấy năm về trước. Vẻ nhút nhát, rụt rè, mơ mộng và lãng mạn biến dạng thành nét ưu tư, buồn bã và trầm lặng. Tiếng cười của anh tuy vẫn còn trong sáng mà cũng thấp thoáng một cái gì gượng gạo. Đào nhận ra được ánh mắt của cậu học trò mà nàng yêu cách đây bốn năm có nhiều lo âu, thấp thỏm và xa lạ. Ngần thứ ấy khiến cho nàng cảm thấy người tình xưa và mình có một khoảng cách, một chút thôi, song vẫn là cách ngăn mà nàng biết mình sẽ không bao giờ vượt qua được. Đạm là cái gì sâu kín nàng không bao giờ hiểu được. Từ đó nàng cảm thấy anh quyến rũ hơn, hấp dẫn hơn. Anh có một hấp lực kéo nàng lại gần, để cho nàng tìm tòi, khám phá ra những gì ẩn chứa sau khuôn mặt khắc khổ và tâm hồn có nhiều ưu tư, phiền muộn của một người lính chiến đang trấn đóng ở một tiền đồn heo hút xa xôi.
Dường như biết có người đang kín đáo quan sát mình và người đó là Đào nên Đạm im lặng uống rượu nhìn ra quãng đồng không mông quạnh. Trời xế chiều. Nắng cuối năm vàng úa đọng trên mái nhà lá đã đổi màu thành xám xịt. Trời xanh và thật cao. Không gian thật tĩnh lặng. Trong sự tĩnh lặng đó mơ hồ có thứ tai ương không báo trước. Tai ương là những quả 82 ly đến từ cánh đồng bên kia con rạch, sau những gò đất cao. Tai ương phát ra từ khẩu súng bắn sẻ của tên du kích; từ khẩu B40 làm nổ tung công sự phòng thủ.
” Ông thầy…”
Thắng lên tiếng. Đạm mỉm cười như sẵn sàng để nghe người trung đội trưởng nói.
” Tôi thấy mình nên dựng một cây cột cờ cao ngay chính giữa đồn…”
Đạm gật gù hiểu ý của Thắng. Dựng một cây cột cờ cao, treo lá cờ vàng ba sọc đỏ ngay giữa ngôi đồn là một thách đố đối với mặt trận. Lá cờ vàng ba sọc đỏ, biểu tượng cho chính nghĩa của quốc gia, cho tự do và dân chủ, là một ngạo nghễ của những người như anh và lính trong đồn đối với cộng sản.
” Ông Thắng nói có lý lắm… Tôi giao chuyện đó cho ông. Dựng cột cờ thật lớn, thật cao và treo lá cờ vàng ba sọc đỏ của mình lên cho họ thấy…”
Tợp hớp rượu, Xinh cười hà hà như khoái chí.
” Tụi nó tức điên lên khi thấy mình treo cờ…”
Phát nói với vẻ nghiêm trọng.
” Nó sẽ pháo mình đều đều nghe ông thầy…”
Đạm gật đầu trầm ngâm như suy nghĩ. Đào rụt rè lên tiếng.
” Anh Đạm… Đào có ý kiến…”
Đạm quay nhìn Đào với vẻ dò hỏi. Ngay cả Trương cũng vậy. Anh không hiểu tại sao vợ của mình lại xen vào câu chuyện của mấy ông lính.
” Đào có ý kiến gì cứ nói ra…”
Liếc nhanh mọi người, nàng tươi cười nói với Đạm.
” Nếu các anh muốn dừng cột cờ cao và treo lá cờ lớn thời mình phải làm lễ chào cờ mỗi buổi sáng thứ hai… Như vậy mới oai…”
Thắng vỗ tay hoan hô như khoái chí vì có người ủng hộ ý kiến của mình. Còn Trương tủm tỉm cười trong lúc Xinh cười hà hà.
” Cô Đào có ý kiến hay. Tuy nhiên…”
Xinh ấp úng rồi lát sau mới gượng cười.
” Tụi này đâu có thuộc quốc ca. Lính ở đây dốt đặc…”
” Anh Xinh đừng lo. Tôi sẽ dạy cho mọi người hát. Gì chứ hát quốc ca dễ lắm. Mình có hát trật cũng hổng có ai cười đâu mà sợ…”
Vừa nói, vừa cười, Đào vừa nhìn Đạm và thấy anh cũng đang nhìn mình. Nàng cảm thấy tâm hồn run rẩy vì nụ cười dịu dàng, âu yếm và thán phục của người tình xưa. Đốt điếu thuốc, hít hơi dài, Đạm nói với giọng thật nhẹ nhưng mọi người đều hiểu đó là lệnh.
” Tôi giao ông Thắng dựng cột cờ. Ông Xinh lo chuyện ghi tên lính để học hát quốc ca. Còn cô giáo Đào…”
Đạm mỉm cười nhìn Đào khi nói tới ba chữ cô giáo Đào.
”… lo dạy lính hát quốc ca. Xinh nhớ ghi tên tôi đầu tiên nghen…”
Xinh cười hà hà.
” Dạ… Ông thầy mà ghi tên thời ai dám trốn…”
Đào cười nói đùa.
” Anh Xinh nói cho mọi người biết ghi tên là phải đi học đàng hoàng. Ai trốn học hoặc làm biếng là bị khẽ tay à nghe, kể cả thiếu úy nữa…”
Đạm bật cười vui vẻ. Mọi người cũng cười theo. Nhìn đống bánh tét cao nghệu, Mận nói lớn.
” Xong rồi… Bây giờ ai lãnh phần phát cho mọi người đem về nhà nấu…”
Nhàn lên tiếng trước mọi người.
” Anh Phát chứ còn ai nữa. Anh tên Phát mà…”
Mọi người lo dọn dẹp. Đạm và Trương đứng nói chuyện với Xinh và Thắng trong lúc chờ Đào lãnh bánh tét đem về nấu đêm giao thừa.
11
Đứng nơi cửa, Đạm nghe tiếng kêu văng vẳng từ ngoài sân nơi đặt nồi nấu bánh tét đang sôi sùng sục. Mùi lá chuối thoang thoảng. Vì lý do an ninh nên nhà nào lãnh nấu bánh tét đều phải che đậy kỹ càng để ánh sáng không bị lọt ra ngoài. Trương đang lui cui trải chiếu kế bên nồi bánh tét xong trở vào nhà. Lát sau Đào bước ra tay cầm cái máy cassette, còn Trương cầm cái khay đựng bình trà, ba cái tách và dĩa mứt gừng. Ngần ngừ giây lát Đạm mới bước ra. Ngồi vào chiếu, anh đưa cho Đào cuồn băng nhạc.
” Anh lục mãi mới thấy cuồn băng nhạc xuân của thiếu úy An để lại…”
” Cám ơn anh… Anh uống cà phê hay trà…”
” Trà đi… Để cho Đào khỏi mất công pha. Vả lại…”
Đạm ngừng nói. Trong bóng đêm thâm u anh thấy mắt của Đào long lanh và nụ cười rực hạnh phúc. Để che dấu sự bối rối, anh khom người đốt điếu thuốc. Đào rót nước trà nóng ra ba cái tách rồi đưa cho anh trước nhất. Thay vì đặt tách trà xuống chiếu ngay trước mặt, nàng lại đưa cho Đạm như bắt buộc anh phải cầm lấy. Hai bàn tay của hai người chạm nhẹ vào nhau. Dù chỉ là cái đụng tay nhẹ nhàng nhưng cũng làm cho Đạm cảm thấy bàng hoàng và run rẩy. Anh nhớ tới lần đầu tiên hôn lên đôi môi của Đào. Trương xuýt xoa sau khi nhấp ngụm nước trà.
” Trà hoa lài thơm… Trời lạnh như vầy mà uống trà nóng và ăn mứt gừng cay mới đã…”
Nhạc cất lên êm êm, buồn buồn, không tan loảng mà gần như đông đặc lại trong không khí lành lạnh và ẩm mục của đêm trừ tịch.
– Anh cho em mùa xuân
nụ hoa vàng mới nở
chiều đông nào nhung nhớ
Đường lao xao lá đầy
chân bước mòn vĩa phố
mắt buồn vin ngọn cây
Anh cho em mùa xuân
mùa xuân này tất cả
lộc non vừa trẩy lá
Lời thơ thương cõi đời
bầy chim lùa vạt nắng
trong khói chiều chơi vơi
đất mẹ đầy cỏ lúa
đồng xanh xa mấy mùa
Ngoài đê diều căng gió
thoảng câu hò đôi lứa
Trong xóm vang chuông chùa
trăng sáng soi liếp dừa
Con sông dài mấy nhánh
cát trắng bờ quê xưa
Anh cho em mùa xuân
trẻ nô đùa khắp trời
Niềm yêu đời phơi phới
Bàn tay thơm sữa ngọt
giải đất hiền chim hót
mái nhà xinh kề nhau
Anh cho em mùa xuân
đường hoa vào phố nhỏ
nhạc chan hòa đây đó
Tình yêu non nước này
bài thơ còn xao xuyến
rung nắng vàng ban mai
Anh cho em mùa xuân
Nhạc thơ tràn muôn lối…
Tiếng củi nổ lốc bốc. Quay nhìn nồi bánh tét đang sôi, Đạm hỏi nhỏ Đào.
” Mình nấu mấy đòn? ”
Đào cười lặng lẽ trong bóng đêm.
” Dạ… Em không có nồi lớn nên chỉ nấu có ba đòn. Thật ra em chỉ muốn nấu cho vui, cho có cái cớ để thức đón giao thừa…”
Vừa nhỏm dậy, Trương lại ngồi xuống khi nghe bản Đồn Vắng Chiều Xuân của Trần Thiện Thanh vang lên.
” Em thích bản nhạc này…”
Trương cười nói với Đạm và anh cũng gật đầu.
” Anh cũng vậy… Tuy ở đây mình không có rừng mai…”
Đào mỉm cười trong bóng tối. Tiếng hát của Nhật Trường trầm ấm và thiết tha.
– Ðầu xuân năm đó anh ra đi
Mùa xuân này đến anh chưa về
Những hôm vừa xong phiên gác chiều
Ven rừng kín hoa mai vàng
Chợt nhớ tới sắc áo năm nào em đến thăm gác nhỏ
Mùa hoa năm đó ta chung đôi
Mùa hoa này nữa xa nhau rồi
Nhớ đêm hành quân thân ướt mềm
Băng giòng sông loang trăng đầy
Lòng muốn vớt ánh trăng thề viết tên em
Ðồn anh đóng ven rừng mai
Nếu mai không nở, anh đâu biết xuân về hay chưa
Chờ em một cánh thư xuân, nhớ thương gom đầy
Cho chiến sĩ vui miền xa xôi…
Hẹn em khi khắp nơi yên vui
Mùa xuân ngày đó riêng đôi mình
Phút giây mộng mơ nâng cánh hoa mai
Nhẹ rớt trên vai đầy, hồn chơi vơi
Ngỡ giữa xuân vàng, dáng em sang…
Giơ tay xem đồng hồ, Trương cười nói với Đạm.
” Chắc em phải ngủ một giấc rồi thức dậy đón giao thừa. Anh với Đào ngồi canh bánh tét nghen…”
Hít hơi thuốc rồi nhả khói ra từ từ, Đạm nói nhỏ. Dường như anh không muốn Trương đi ngủ vì như vậy chỉ còn mình anh với Đào.
” Mới có 9 giờ mà Trương… Ngồi nghe nhạc nữa đi…”
Đào mỉm cười biết được ý của Đạm. Dường như muốn chọc anh, nàng giở nắp nồi bánh tét để xem nước còn nhiều hay ít xong nói với chồng.
” Nước gần cạn rồi… Anh châm thêm nước rồi đi ngủ cũng được. 11 giờ rưởi em gọi anh dậy đón giao thừa”
Khi Trương ngồi dậy định đi lấy nước, Đạm xua tay.
” Trương cứ nằm nghe nhạc đi… Để anh lấy nước cho…”
Liếc Đạm một cái Đào tủm tỉm cười. Nàng biết ông đại đội trưởng ngại ngồi một mình với nàng. Tuy nhiên Trương đâu chịu để Đạm đi lấy nước trong lúc mình lại ngồi nghe nhạc.
” Thôi để em đi lấy… Anh ngồi uống trà và ăn mứt đi… Mứt gừng ngon lắm anh…”
Dứt lời Trương đi vào trong nhà. Nhìn theo bóng chồng, Đào thì thầm.
” Đào đâu có ăn thịt anh đâu mà anh sợ ngồi một mình với em…”
Đạm cười lắc đầu.
” Anh không muốn Trương hiểu lầm. Anh coi Trương như em út trong nhà…”
Bật cười hắc hắc, Đào vặn.
” Còn anh coi em như thế nào? ”
” Cũng như vậy…”
” Em không chịu… Phải có gì đặc biệt hơn em mới chịu…”
Đạm thở dài. Hít hơi thuốc lá rồi quay nhìn vào bóng tối mịt mùng anh cất giọng buồn buồn.
” Anh vui vì có Đào bên cạnh. Ít ra anh cũng có người nói chuyện và an ủi lúc mình cô đơn và buồn rầu. Tuy nhiên…”
Đạm ngưng nói khi thấy Trương từ trong nhà bước ra. Bản nhạc Xuân Này Con Không Về của Duy Khánh vang lên làm cho ba người im lặng chú ý nghe.
– Con biết bây giờ mẹ chờ tin con
khi thấy mai đào nở vàng bên nương
Năm trước con hẹn đầu xuân sẽ về
nay én bay đầy trước ngỏ
mà tin con vẫn xa ngàn xa
ôi nhớ xuân nào thưở trời yên vui
nghe pháo giao thừa rộn ràng nơi nơi
bên mái tranh nghèo ngồi quanh bếp hồng
trông bánh chưng ngồi chờ sáng
đỏ hây hây những đôi má đào
Nếu con không về chắc mẹ buồn lắm,
mái tranh nghèo không người sửa sang
Khu vườn thiếu hoa đào mừng xuân
Đàn trẻ thơ ngây chờ mong
anh trai sẽ đem về cho tà áo mới
ba ngày xuân đi khoe phố phường
Con biết bây giờ mẹ chờ em trông
nhưng nếu con về bạn bè thương mong
bao lứa trai cùng chào xuân chiến trường
không lẻ riêng mình êm ấm
Mẹ ơi con xuân này vắng nhà
Mẹ thương con xin đợi ngày mai…
Đạm thở dài một cách kín đáo vì không muốn cho hai người đối diện biết mình buồn. Hai năm ở ngôi đồn biệt lập này anh chỉ đi phép có một lần. Đó là mười ngày phép đặc biệt vì lý do mẹ già đau nặng. Hai năm, cứ mỗi ba tháng, anh ra tỉnh lỵ đưa tiền cho một người bạn cùng khóa gởi về nuôi bà mẹ già ở Mỹ Tho. Hai năm, hai cái tết, anh đón xuân ở tiền đồn hẻo lánh xa xôi với những người lính thân quen.
Nhạc chuyển sang một ca khúc khác của Trần Thiện Thanh cũng nói về mùa xuân.
– Ngày xửa ngày xưa đôi ta chung nón đôi ta chung đường
Lên sáu lên năm đôi ta cùng sách đôi ta cùng trường
Ðường qua nhà em nghiêng nghiêng sân nắng, nghiêng nghiêng mây hồng
Chiều nao đuổi bướm, bướm bay vô vườn mà nước mắt rưng rưng …
Rồi một ngày kia em khoe áo mới xanh hơn mây trời
Hai đứa chung vui khi xuân vừa tới thơ ngây cuộc đời
Trò chơi trẻ con em cô dâu mới chưa nghe nặng sầu
Chú rể ngân ngơ ra hái hoa cà làm quà cưới cô dâu
Đào ngước lên nhìn Đạm khi nghe câu ” Ngày xửa ngày xưa đôi ta chung nón đôi ta chung đường…”. Ánh mắt của nàng thăm thẳm cùng với nụ cười hơi mím như muốn nói lên điều gì song được kềm giữ lại. Đạm cũng nhìn lại nàng rồi quay đi chỗ khác. Cũng may mãi cúi đầu nhìn xuống chiếu như để hết tâm hồn vào lời ca, Trương không thấy được cử chỉ bất thường của hai người.
Đạm khom người đốt điếu thuốc. Đào ngửi được mùi khói thuốc thơm nồng nàn đang tản mạn trong không khí. Từ khi về đây không ít thời nhiều nàng quen ngửi mùi khói thuốc hăng hắc của Trương và của Đạm, bởi vì anh hút thuốc nhiều nhất và ở cạnh nàng nhiều nhất. Trương không hút thuốc nhiều. Anh chỉ hút xả giao cũng như mua thuốc để mời người khác nhiều hơn tự mình hút. Chỉ có Đạm. Ông láng giềng của nàng hút thuốc liên miên từ lúc mở mắt cho tới khi đi ngủ. Mới đầu nàng còn than phiền sau đó để mặc Đạm hút cho cháy phổi luôn.
– Mười mấy năm qua khi hoa vừa hé nhụy thì đời trai vui chinh chiến.
Anh xuôi miền xa bao lần đếm bước xuân qua
Anh ơi, kỷ niệm xưa em còn giữ mãi trong lòng
Em biết không em, xuân lại trở về,
đường rừng chiều hoang sương xuống
Thương sao là thương trong màu tím sắc hoa xưa …
Dĩ vãng đâu trôi về nhắc ta ngày xưa…
Chuyện xửa chuyện xưa,
chuyện từ xuân trước xuân nay chưa nhòa
Anh nói em nghe thương em từ lúc hoa chưa mặn mà
Cầu cho mùa xuân nồng nàn trên má em thôi đợi chờ
Giữa lòng chiều hoang nâng cánh sim rừng…
Ngỡ màu hoa tím năm xưa…
Đào nhìn hai người lính. Một người ngồi bên cạnh và một người ngồi trước mặt. Trước mặt quá khứ. Bên cạnh hiện tại. Cả hai thứ đều bị bao trùm bởi bóng tối, bởi chiến tranh. Còn tương lai là gì? Phải chăng là đêm tối lặng thầm và mênh mông, thấp thoáng những bóng đen di động trên quãng đồng không mông quạnh. Viên đạn mọt chê được thoát ra kèm theo tiếng nổ. Đào thở dài. Cho tới bây giờ, ngồi đây, nàng cũng không hiểu, không tìm ra lý do gì khiến cho nàng nhận lời lấy Trương, từ bỏ một đời vui vẻ nơi đô thị để theo anh xuống Cái Đôi, sống nơi tiền đồn lẻ loi và thiếu thốn đủ mọi thứ. Không có điện đã đành mà nước cũng không có luôn. Ở cái xứ mà biển chỉ cách xa mười mấy cây số thời nước đục ngầu và mặn chát. May mà có mưa và mưa nhiều nên nàng mới có nước uống. Áo dài, áo lụa, áo màu nằm chất đống trong va ly. Chỉ có quần đen áo trắng mà màu trắng theo tháng ngày cũng biến thành màu vàng của phèn. Mái tóc huyền mượt mà bắt đầu khô cứng cũng như hai bàn tay mềm mại của cô gái phố thị bắt đầu chai vì phải bửa củi. Nàng không khóc mà nước mắt cứ chảy ra vì thổi lửa nấu cơm. Bên cạnh đó còn nỗi lo sợ, sợ cho mình và cho người. Tại sao nàng lại ở đây? Ngôi đồn xa lạ, vùng đất khỉ ho cò gáy, chó ăn đá gà ăn muối này đâu có gì hấp dẫn để giữ chân nàng. May ra chỉ có người. Hai người. Đang ngồi câm nín. Mắt thâm quầng vì thiếu ngủ. Nụ cười gượng gạo vì ưu tư. Bao nhiêu tuổi. Hai mươi hai. Hai mươi lăm. Nhưng họ già trước tuổi, cằn cỗi và khô khan như thân cây đứng dọc theo bờ con rạch lờ đờ nước chảy ngoài hàng rào kẽm gai. Nàng ngồi đây, canh nồi bánh tét đêm ba mươi chỉ vì một chút lòng thương yêu hay tội nghiệp hai người lính. Điều đó có đúng không hay chỉ là cảm nghĩ?
Che miệng ngáp dài, Trương cười nói với Đạm.
” Em đi ngủ… Giao nồi bánh tét cho anh và Đào coi chừng…”
Hít hơi thuốc Đạm cố nói một câu để giữ Trương ngồi lại.
” Còn sớm mà… Thức đón giao thừa rồi hãy ngủ. Mai mình đâu có làm gì…”
Trương cười cười đứng dậy.
” Em cũng muốn thức cho vui nhưng mà hai con mắt cứ híp lại…”
Quay sang vợ đang ngồi nhìn vào đêm tối, anh cười tiếp.
” Mười một giờ rưởi em kêu anh dậy đón giao thừa nghen cưng…”
Đào cười gật đầu. Nhìn theo bóng Trương, Đạm nhẹ thở dài. Nàng ngước lên khi nghe tiếng thở dài của người ngồi đối diện với mình.
” Anh uống thêm trà…? ”
Ngần ngừ giây lát Đạm đưa tách trà gần cạn cho Đào rót thêm xong cất tiếng nói bâng quơ.
” Đêm yên tịnh quá…”
Đào cười im lặng cúi đầu nhìn nồi bánh tét đang sôi. Lửa bập bùng cháy. Trong bóng tối mờ mờ Đạm thấy được mái tóc đen dài phủ gần nửa mặt. Mũi cao và thẳng. Làn da trắng mờ. Chiếc áo bà ba màu mỡ gà. Đào ngồi đó, im vắng, lạ lùng như pho tượng. Mới có bốn năm mà tưởng chừng như lâu thật lâu. Ngày xưa… Trúc Đào dịu dàng, e lệ đi bên cạnh anh sau buổi tan trường. Nắng vàng đổ trên đường Nguyễn Bĩnh Khiêm rợp lá cây. Tà áo dài trắng bay trong cơn gió nhẹ trên cầu Thị Nghè. Tiếng cười hồn nhiên. Ánh mắt long lanh.
” Anh Đạm…”
Đạm mỉm cười ngước lên nhìn khi nghe Đào gọi nhỏ.
” Anh nghĩ gì vậy? ”
” Nhớ lại thời còn đi học…”
” Đi học mà lúc nào? Tiểu học hay trung học? ”
Đạm cười vặn.
” Đào hỏi để làm gì? ”
” Em có lý do ”
” Lý do gì? ”
Không trả lời Đào cười vặn.
” Anh hỏi để làm gì? ”
” Anh có lý do ”
” Lý do gì? ”
Đào bật cười và Đạm cũng cười theo một cách vui vẻ. Bum… Đạm hơi nhỏm dậy khi nghe thứ âm thanh giết người đột ngột nổi lên trong đêm trừ tịch im vắng. Bum… Bum… Bum…
” Pháo… Pháo kích…”
Mọt chê hú lồng lộng không gian. Rồi sau đó tiếng xè xè vang lên. Đạm chồm lên người Đào. Ầm… Tiếng nổ lùng bùng lỗ tai. Đất cát bay rào rào. Ầm… Ầm… Tiếng nổ rung rinh mặt đất. Bum… Bum… Bum… Lồm cồm ngồi dậy, Đạm nắm tay Đào chạy tới bờ giao thông hào. Nhảy tọt xuống xong anh đưa tay đỡ lấy Đào. Đứng dưới sâu anh thấy lính của mình từ trong nhà chạy ra công sự phòng thủ hoặc các hầm trú ẩn.
Đạm hỏi nhỏ.
” Đào có sao không? ”
” Dạ em hổng biết…”
” Trương… Trương…”
Đạm hét lớn. Có tiếng của Trương từ trong nhà trả lời chậm và nhỏ.
” Tôi đây anh…”
” Có bị gì không? ”
” Không…”
” Anh và Đào đang ở dưới giao thông hào. Trương chạy xuống đây đi? ”
” Em nằm đây cũng được…”
Pháo của địch cứ rơi đều đều vào đồn. Mấy trái rơi gần làm cho Đào phải mọp đầu xuống thật thấp mặc dù đang đứng dưới giao thông hào. Nàng nghe Đạm lẩm bẩm.
” Tụi nó cũng không để yên cho mình ăn tết…”
” Em có bị đau chỗ nào không? ”
Đạm hỏi lại lần nữa. Đào trả lời yếu ớt. Tiếng nói của nàng chìm mất trong tiếng nổ của mọt chê.
” Dạ em bị tức ngực…”
Quay nhìn Đào giây lát rồi sau đó Đạm mới đưa tay sờ soạng lên mặt, lên ngực và khắp nơi trên người của nàng. Đào hỏi trong tiếng thở gấp.
” Anh… Anh làm gì vậy? ”
” Anh rờ xem Đào có bị thương không. Nếu bị thương sẽ có máu chảy…”
Đào mỉm cười. Trong bóng đêm mờ mờ nàng thấy được một nửa khuôn mặt của người tình xưa. Mái tóc đen rối. Bộ trây di màu xanh.
” Đào còn sợ không? ”
” Dạ em không sợ… Có anh bên cạnh em không sợ gì hết…”
Đạm quay nhìn Đào và thấy nàng đang nhìn mình mỉm cười. Nụ cười dịu dàng, đằm thắm và ngời sáng thứ hạnh phúc mong manh chỉ có được trong chốc lát của một người, tuy không phải là lính, nhưng đang trực diện với khổ đau và lo âu của lính. Đưa tay ra nắm lấy bàn tay thon nhỏ hơi bắt đầu chai cứng của Đào, anh xiết nhè nhẹ như biểu lộ chút thân mật và âu yếm.
” Em can đảm lắm…”
Đạm thì thầm. Đào cảm thấy lòng mình ấm áp và nỗi lo sợ bỗng tan biến vì cử chỉ và lời nói của người tình xưa. Tiếng départ của mọt chê im hẳn. Đạm leo lên trên miệng giao thông hào rồi đưa tay cho Đào nắm lấy để kéo nàng lên.
” Chắc hết pháo kích rồi. Đào lạnh không? ”
” Em không lạnh nhưng em cần đi thay quần áo. Quần áo của em ướt rồi. Em muốn mặc quần áo mới để đón giao thừa…”
Đạm cười lặng lẽ trong đêm tối khi nghe câu nói của Đào. Nàng vẫn còn giữ cái tính lúc còn đi học, thích mặc quần áo mới trong ngày tết. Trương bước ra cửa và đụng đầu với vợ.
” Em có bị gì không? ”
” Không… Chỉ có dơ hết quần áo của em… Anh có bị gì không? ”
Trương hôn lên tóc vợ và nói với giọng dỗ dành.
” Anh không có sao hết. Ráng chịu đi cưng… Mai mốt mình đi ra Cà Mau sắm quần áo mới…”
Đạm bước tới chỗ bếp lửa đang còn cháy. Nhấc lấy nấp nồi bánh tét anh cười nói với Trương.
” May mà tụi nó không pháo trúng nồi bánh tét của mình…”
Trương cười nói trong lúc ngó vào nồi bánh tét sắp sửa cạn nước.
” Giờ này mà có tô phở tái…”
Gật gật đầu Đạm nói trong lúc khom người đốt điếu thuốc. Hít hơi dài xong anh đưa gói thuốc mời nhưng Trương lắc đầu cười.
” Em không ghiền thuốc lá mà em ghiền khúc bánh mì thịt…”
Cười ha hả Đạm chắt lưỡi. Anh quay nhìn khi nghe Đào lên tiếng.
” Em có thịt kho, dưa cải và cơm nguội anh và anh Đạm ăn không? ”
” Ăn liền…”
Trương trả lời thật nhanh còn Đạm gật đầu nhè nhẹ.
” Mình ăn tối nay rồi mai mồng một còn thịt kho không? ”
” Em kho nhiều lắm. Ăn tới mồng ba, mồng bốn cũng chưa hết…”
Đào vừa nói vừa quay trở vào nhà. Lát sau nàng bưng thức ăn ra bày trên chiếu. Đạm bỏ vào nhà của mình. Tuy ngồi ngoài sân Trương cũng nghe được anh nói chuyện trên máy liên lạc. Lát sau Đạm trở ra cười nói với Trương.
” Anh gọi máy hỏi thăm thời ông Phát báo cáo là phe mình không có ai bị thương…”
Đào bới cơm ra chén cho ba người. Vừa nhai Đạm vừa cười nói với nàng.
” Ngon quá… Ăn thịt kho của Đào anh nhớ tới má của anh. Bà cũng kho ngon như vầy…”
Đào cười lên tiếng.
” Nếu anh muốn ăn với tụi này thời em sẽ nấu cho anh luôn…”
Đạm ngần ngừ giây lát.
” Anh đang ăn ở nhà ông Phát mà bây giờ bỏ đi cũng kỳ. Trừ khi nào…”
Ngừng lại giây lát để uống hớp nước trà, Đạm mới lên tiếng nói cho Trương và luôn cả Đào nghe nữa. Giọng của anh chậm và nghiêm nghị.
” Mình đã dũa nó te tua mà tại sao nó còn pháo mình được và pháo nhiều hơn nữa. Anh nói cho hai em nghe một chuyện mà hai em đừng có nói lại với lính trong đồn. Anh nghi lính của mình có người làm nội tuyến cho địch…”
” Thật hả anh? ”
Trương hỏi còn Đào không nói gì hết. Hít hơi thuốc thật dài, Đạm gật đầu.
” Nếu mình biết áp dụng tình báo nhân dân để nghe ngóng tình hình của địch, thời ngược lại họ cũng có thể cho người làm lính trong đồn hoặc móc nối lính của mình hoạt động cho họ…”
Trương gật gù như nhìn nhận lời nói của Đạm.
” Em đồng ý với anh. Việc nhân viên tình báo của địch giả làm lính trong đồn hay móc nối lính của mình là chuyện có thể xảy ra…”
” Anh Đạm nghi là lính trong đồn làm nội tuyến cho địch. Mà anh biết ai chưa? ”
Im lặng giây lát Đạm mới trả lời câu hỏi của Đào.
” Anh chỉ nghi ngờ thôi mà chưa biết rõ ai… Muốn biết một cách chắc chắn mình phải mở cuộc điều tra ngầm…”
” Anh tính nhờ tụi này làm phụ anh…? ”
Đạm chưa kịp trả lời, Đào đã nói tiếp với giọng nửa giỡn nửa thật, nửa nũng nịu và nửa vòi vĩnh của một đứa em gái.
” Anh Trương là lính nên phải làm theo lệnh của anh. Còn em, anh muốn em làm anh phải trả công em mới chịu làm…”
Trương bật cười hắc hắc vì câu nói của vợ. Riêng Đạm cũng mỉm cười im lặng không nói gì hết. Anh lờ mờ đoán Đào muốn nói tới điều gì. Bới chén cơm đưa cho chồng, Đào cười nói với Trương và Đạm.
” Em có một ý kiến hay lắm. Hai anh có muốn nghe hông? ”
Đạm nhìn Trương và bắt gặp Trương cũng đang nhìn mình. Cuối cùng Đạm lên tiếng.
” Ý kiến gì? Thuộc phạm vi gì? ”
Đào cười cười nhìn hai người lính đang chiếu tướng mình thật kỹ.
” Nhiều đứa con nít trong đồn tới tuổi đi học mà không được tới trường. Em tính mở một lớp dạy cho chúng nó học. Mình dạy cho nó biết đọc, viết cũng là điều bổ ích… Phải không anh? ”
Đào nhấn mạnh ba tiếng trên trong lúc ngước nhìn Đạm. Nàng biết anh là người duy nhất cho phép nàng được mở lớp học.
” Lý do nào thúc đẩy Đào làm chuyện đó? ”
Đạm lên tiếng hỏi trong lúc đặt chén cơm và đôi đũa xuống chiếu. Anh giơ tay ngăn không cho Đào bới thêm cơm rồi cười nói.
” Cám ơn em… Anh no rồi…”
” Có nhiều lý do thúc đẩy em muốn mở lớp dạy học. Thứ nhất là em muốn có việc gì để làm. Ăn, ngủ, đọc sách riết cũng chán. Nhàn cư vi bất thiện. Hai anh cũng biết điều đó. Không có làm việc gì em cảm thấy mình vô dụng. Lý do thứ nhì là em tội nghiệp cho những đứa con nít trong đồn. Dạy cho chúng nó biết đọc, viết là bước đầu để mở mang trí óc của chúng…”
Đạm gật gù còn Trương nhìn vợ với ánh mắt trìu mến và cảm phục.
” Trương nghĩ sao? ”
Ực ngụm nước trà nguội, Trương giơ tay lên.
” Em đồng ý và hoan nghinh ý kiến của Đào. Tuy nhiên có một trở ngại là mình tìm đâu ra sách vở, giấy mực và đủ thứ để mở lớp học…”
Đốt điếu thuốc Đạm cất giọng chậm và khàn khàn.
” Anh có quen với đại úy Tịnh, làm ở phòng tâm lý chiến của tiểu khu. Ổng là niên trưởng của anh. Ăn tết xong anh sẽ xin ổng giúp mình. Sau tết Đào hỏi các gia đình binh sĩ để biết mình có bao nhiêu học trò cũng như cần bao nhiêu dụng cụ để mở một lớp học.”
Gật đầu Trương nói với giọng sắm nắm.
” Em sẽ bàn với ba ông Xinh, Thắng và Phát. Lính của mình cả đống, cất làng cho dân còn được huống hồ gì trường học của cô giáo Đào…”
Nói xong Trương cười hắc hắc. Đạm cũng mỉm cười. Trong bóng tối thầm lặng của đêm trừ tịch, anh thấy một đôi mắt long lanh nhìn mình với tất cả đằm thắm và dịu dàng.
12
6 giờ sáng. Hôm nay Thắng thức dậy sớm hơn thường lệ. Anh có lý do đặc biệt để thức sớm. Hôm nay là ngày dựng cờ của đại đội. Tự pha trà, rót một tách trà còn bốc khói, anh bước ra sân. Men theo giao thông hào anh đi dần về chỗ sân chính. Mặt trời ưng ửng đỏ nơi quãng đồng không mông quạnh. Miệng ngậm điếu thuốc, tay trái cầm tách trà, tay mặt của anh vuốt nhẹ lên cột cờ láng bóng. Phải mất hơn tuần lễ tìm kiếm, anh và lính của trung đội dưới quyền mới chọn được một cây tràm ưng ý. Gần hai chục người mới khiêng nổi thân cây tràm cao ba chục thước và đường kính hai gang tay. Sau một tuần lễ hì hục cưa, đục, bào, thân cây tràm biến thành cột cờ được đánh bóng và sẵn sàng để dựng lên. Anh ra xóm nhà lá nhờ bác Năm chọn ngày lành tháng tốt. Hôm nay sẽ là ngày dựng cột cờ và thứ hai tuần tới sẽ là lễ thượng kỳ đầu tiên. Thắng vuốt dài dài theo thân cây trơn bóng. Anh cảm thấy như vật vô tri này chứa đựng một cái gì thiêng liêng và cao cả.
” Chiến hả anh Hai? ”
Hơi ngước lên khi nghe có người nói, Thắng thấy Tầm, tiểu đội trưởng tiểu đội 3 của trung đội 2 dưới quyền chỉ huy của mình đang bước tới. Tay cầm ly cà phê, tay cầm điếu thuốc, Tầm cười nói tiếp.
” Tôi khoái cây cột cờ này. Tôi chưa thấy cây nào thẳng, cao và bự như cây này. Chắc phải vài chục năm nó mới mục…”
Nhẹ gật đầu rít hơi thuốc, Thắng vuốt nhẹ nhẹ lên thân cây rồi mỉm cười nói với Tầm.
” Mày chuẩn bị xong chưa? Tới giờ mà bị trục trặc là ê mặt nghen mậy. Ông thầy ổng giao cho mình mà hư bột hư đường là coi hổng đặng nghen mậy…”
Tầm cười hớp một ngụm cà phê.
” Xong hết rồi anh Ba. Tôi đã cho mấy thằng nhỏ đổ móng rồi. Hôm nay mình chỉ còn dựng cột cờ…”
Thắng gục gặt đầu tỏ vẻ hài lòng khi nghe Tầm nói. Hớp ngụm nước trà cuối cùng, anh quẹt diêm đốt thuốc lá rồi lên tiếng.
” Mấy giờ rồi? ”
Liếc đồng hồ đeo tay của mình Tầm trả lời gọn.
” Sáu giờ rưởi rồi anh Ba…”
Hít hơi thuốc lá thật dài, nhả khói ra từ từ, Thắng ra lệnh cho Tầm đi gọi lính để lo dựng cột cờ.
Đạm, Trương và Đào đứng trước cửa nhà nhìn Thắng, Xinh và Phát chỉ huy lính dựng cột cờ. Ngắm thân cây cao và thẳng tắp, Trương quay qua cười nói với Đạm.
” Cột cờ đẹp quá. Mình mà treo quốc kỳ lên là hách vô cùng…”
Đạm mỉm cười đốt điếu thuốc.
” Hách thời cũng hách mà cũng mệt đó. Tụi nó sẽ pháo vào đồn mỗi ngày…”
Quay qua Đào, anh cười tiếp.
” Chừng nào mình mới hát quốc ca và thượng kỳ được cô giáo? ”
Đào bật cười thánh thót khi được Đạm gọi là cô giáo.
” Thứ hai tuần tới thưa anh. Ngày mai em mới bắt đầu dạy cho mấy anh lính hát quốc ca. Chắc cũng mất ba bốn ngày họ mới thuộc… Anh thuộc chưa? ”
Đạm cười nhỏ không trả lời. Đào nói tiếp.
” Anh và anh Trương không thuộc là bị đòn nghe chưa… Hai ông trưởng và phó mà không thuộc bài và hát trật là không được đâu. Cấp chỉ huy là phải làm gương cho lính…”
Trương cười hắc hắc khi bị vợ lên lớp. Riêng Đạm liếc nhanh cô giáo rồi cười hỏi.
” Lớp học hát mấy giờ mới bắt đầu? ”
” 1 giờ trưa bắt đầu và tan lúc 4 giờ chiều…”
Bỏ tàn thuốc rơi xuống đất rồi lấy chân giẫm lên, Đạm cười cười.
” Tôi sẽ trình diện cô giáo đúng giờ…”
Nói xong anh giơ tay chào đoạn bước nhanh về phía hầm chỉ huy. Sau lưng anh vang lên giọng cười vui tươi của Đào.
Trên khoảnh sân rộng nơi góc trái của đồn đầy đặc lính ngồi đứng chờ tới giờ để học hát. Trong số người hiện diện có đủ ba ông trung đội trưởng và lính dưới quyền chỉ huy của họ. Kém năm phút một giờ, Đào xuất hiện trong bộ bà ba đen. Đúng 1 giờ Đạm và Trương cũng từ hầm chỉ huy đi nhanh tới chỗ mọi người đang tụ họp. Theo lệnh của Phát, ba trung đội xếp hàng tề chỉnh và đứng nghiêm chào đón cấp chỉ huy. Hướng về Đào đang đứng trước mặt, Đạm nói với giọng nghiêm nghị.
” Mời cô giáo…”
Đào mỉm cười khi nghe Đạm gọi mình là cô giáo. Nhìn hàng quân đang đứng nghiêm chờ đợi nàng nói lớn.
” Tôi xin hỏi ai trong các anh thuộc quốc ca? ”
Nguyên đại đội gần tám chục mạng không có người nào giơ tay lên kể cả hai ông đại đội trưởng và phó. Hơi mỉm cười Đào hướng về Đạm đang đứng đầu hàng quân.
” Anh Đạm không thuộc quốc ca à? ”
Cười thành tiếng nhỏ, Đạm nói trổng.
” Hát theo thời được, còn thuộc thời lõm bỏm vài câu…”
” Anh Trương thuộc không? ”
” Được chừng nửa bài…”
Trương trả lời gọn. Gật đầu Đào nhìn Đạm cười thốt.
” Tôi nhờ thiếu úy Đạm phân phát cho mỗi tiểu đội một bài hát đã được tôi chép lại. Các anh có thể nhìn vào đó mà hát. Sau đây tôi xin hát trước một lần để cho các anh nghe xong rồi mình sẽ tập từng câu một. Sau khi thuộc từng câu xong mình mới bắt đầu hát trọn bài…”
” Xin cô giáo cho tụi này nghe giọng oanh vàng của cô đi…”
Lính cười ồ vì câu nói của Phát. Họ thôi cười khi nghe Đào cất tiếng hát.
– Này công dân ơi, đứng lên đáp lời sông núi
Đồng lòng cùng đi hy sinh tiếc gì thân sống
Vì tương lai quốc dân cùng xông pha khói tên
Làm sao cho núi sông từ nay luôn vững bền
Dù cho phơi thây trên gươm giáo
Thù nước lấy máu đào đem báo
Nòi giống lúc biến phải cần giải nguy
Người công dân luôn vững bền tâm trí
Hùng tráng quyết chiến đấu, làm cho khắp nơi vang
Tiếng người nước Nam cho đến muôn đời…
Công dân ơi mau hiến thân dưới cờ
Công dân ơi mau làm cho cõi bờ
Thoát cơn tàn phá
Vẻ vang nòi giống
Xứng danh ngàn năm dòng giống Lạc Hồng…
Đạm là người đầu tiên và cũng là người vỗ tay thật lớn sau khi Trúc Đào dứt tiếng hát. Rồi Trương và lính cũng bắt chước vỗ tay hoan hô nồng nhiệt.
” Trời ơi cô Đào hát không thua gì ca sĩ. Cô mà ca sáu câu vọng cổ tui dám cá sẽ mùi hơn Thanh Nga hay Bạch Tuyết…”
Tư Đờn Cò lên tiếng khen và ai ai cũng biết anh ta thành thật khen ngợi. Đào nhìn Đạm bằng ánh mắt biết ơn.
” Cám ơn các anh. Tôi hát bậy bạ cho vui thôi…”
” Cô Trúc Đào hát bậy bạ mà còn hay như dậy thời nếu cô hát thật còn ác đạn cỡ nào…”
Trương bật cười lớn vì lời khen chí tình của Tư Đờn Cò dành cho vợ của mình.
” Hôm nào tôi mời anh Tư lên nhà đàn cho vợ tôi hát vọng cổ nghe anh Tư…”
Nghe Trương nói, Đào kêu lớn.
” Em không biết hát đâu anh đừng có quảng cáo ẩu…”
Tư Đờn Cò cười ha hả.
” Tân nhạc hay cổ nhạc gì tui mần cũng được…”
Mọi người nhao nhao lên tiếng khiến cho Đạm phải tằng hắng.
” Anh em im lặng. Mình nên trở lại chuyện hát quốc ca trước…”
Nói xong Đạm ra hiệu cho Đào tiếp tục. Từng chữ, từng câu một, nàng hát trước cho mọi người nghe rồi sau đó cả đại đội đồng hát theo. Từng câu một, từng đoạn một; nàng dịu dàng, vui vẻ và kiên nhẫn tập dượt cho lính hát trọn bản quốc ca. Chừng hai giờ đồng hồ sau mọi người đã có thể cùng hát với nhau. Điều mà nàng nhận thấy là mấy chục người lính, càng hát nhiều họ càng hát lớn, hát mạnh, hát một cách say sưa hơn. Dường như hồn thiêng sông núi cũng như những lời, những câu trong bản quốc ca kích thích tâm hồn họ do đó họ thích hát và hát hoài không biết mệt mỏi.
Bốn giờ chiều Đào tuyên bố tạm chấm dứt buổi tập hát.
” Ngày mai mình tiếp tục nữa hả thiếu úy? ”
Không vội lên tiếng, Đạm hướng về cô giáo như muốn nàng trả lời thay cho mình. Hiểu ý nàng vui vẻ trả lời.
” Thứ hai tuần tới là ngày lễ chào cờ đầu tiên của đại đội. Vì vậy mình phải tập hát mỗi ngày cho thật nhuyễn. Các anh chịu khó tập mỗi ngày một tiếng đồng hồ…”
Lính im lặng giải tán. Trên khoảnh sân rộng chỉ còn lại Đạm, Đào, Trương, Xinh, Thắng và Phát. Đưa gói thuốc ra mời bốn ông lính, Đạm cười nói một cách thân thiện song ai cũng hiểu đó là lệnh mà họ phải thi hành.
” Ba ông nhớ bảo lính mặc quân phục đàng hoàng. Súng ống cũng nên lau chùi cho sạch sẽ. Thứ hai là ngày chào cờ đầu tiên nên tôi muốn tất cả đều phải chỉnh tề. Người nào tóc tai dài quá thời nên hớt ngắn gọn một chút…”
Đào bật cười chỉ Trương.
” Ông đại đội phó nè. Tóc của ông búi củ tỏi được rồi đó anh Đạm…”
Quay qua nhìn Trương, Đạm cười nói với Đào.
” Chiều nay cô giáo đè đầu ổng hớt ba phân xong dẫn ổng lên trình diện anh…”
Đào cười hắc hắc khi thấy nét mặt bí xị của chồng.
” Tối nay tới phiên ai đi ăn sương? ”
” Tôi thiếu úy…”
Trương lên tiếng. Nhìn Trương, Đạm nghiêm giọng.
” Ông đem tiểu đội 2 của ông Phát đi. Nhớ chia làm hai toán để có gì phụ với nhau. Tụi nó thù mình lắm nên mình phải cẩn thận. Sơ sẩy một chút là bịnh với tụi nó liền…”
Trương gật đầu.
” Tôi sẽ làm theo lời của thiếu úy…”
Đạm gật đầu ra lệnh giải tán. Mọi người lục tục về nhà. Riêng anh đi thẳng vào hầm chỉ huy và ở luôn trong đó cho tới giờ ăn cơm mới lủi thủi đi về phía khu gia binh. Anh không thấy được Đào đứng nơi cửa nhìn theo bóng anh.
Mặt trời từ từ xuống sau dãy rừng tràm xanh đen. Ngồi im lìm trên nóc hầm chỉ huy, Đạm ngó mong về hướng cánh đồng xanh xanh cỏ mọc nằm về hướng đông bắc. Xa tít mù xa đâu đó trong khoảng không mịt mùng là thành phố thân yêu mà anh đã bỏ lại. Bốn năm. Sài Gòn trở thành lạ xa. Tuổi học trò mơ mộng. Con đường im bóng mát. Buổi sáng chờ xe bus. Trúc Đào tươi mát như nụ hoa ướt sương sớm. Buổi trưa tan trường. Nàng rụt rè đi bên anh băng ngang sở thú. Lần đầu tiên hai đứa nói chuyện. Nụ cười của cô học trò e ấp. Giọng nói của nàng thì thầm khiến cho anh phải nghiêng đầu sát vào mặt của nàng để lắng nghe. Da mặt của nàng trắng hồng và mịn màng. Hương tóc thoang thoảng mùi bông bưởi.
Đạm khom người đốt điếu thuốc. Đầu thuốc cháy đỏ. Mặt trời khuất sau hàng cây nhưng trời vẫn còn hơi sang sáng. Anh thấy Trương đứng trước hàng quân nơi khoảnh sân rộng cạnh cột cờ. Tất cả đang sẵn sàng đi ăn sương đêm nay. Anh cũng thấy Đào đứng tựa cửa nhìn về hướng cột cờ. Dáng của nàng đơn độc, buồn bã và câm nín khiến cho anh mũi lòng. Không có gì hơn là sự chịu đựng. Đối với một người lính, chết là một điều không ai muốn nhưng phải chấp nhận. Tuy nhiên sợ chết lại là một điều thống khổ nhất. Người ta nghĩ về sự chết hoài hoài ngay cả trong giây phút bình yên nhất. Chứng kiến cái chết hằng ngày. Ban đêm đi kích cũng chết. Buổi sáng đi mở đường cũng chết vì đạp mìn. Buổi trưa chết vì giẫm phải lựu đạn. Buổi xế chiều chết vì bị bắn sẻ. Khuya chết vì bị pháo kích. Tất cả là chết. Tất cả chờ chết, đợi chết.
Bóng tối chụp xuống thật nhanh. Khe khẽ thở dài Đạm hít hơi thuốc cuối cùng trước khi dụi tắt. Uể oải ngồi dậy anh cúi đầu đi về nhà của mình.
Đang chép mấy bài hát vào cuốn tập, Đào hơi ngưng tay khi nghe tiếng mở cửa rồi tiếng bước chân vang lên bên kia vách. Nàng biết Đạm vừa về nhà. Có tiếng động nơi vách lá rồi giọng nói khàn khàn của anh vang lên.
” Đào ngủ chưa? ”
Đặt cây viết xuống bàn Đào mỉm cười.
” Dạ chưa ngủ…”
” Đang làm gì vậy? ”
” Dạ em đang soạn bài…”
” Bộ em tính thành cô giáo hả? ”
Đào bật cười vì câu hỏi của ông hàng xóm.
” Tại sao không? ”
Lần này tới phiên Đạm bật cười.
” Hồi chiều này anh đã nói chuyện với thiếu tá Bằng của tiểu khu Cà Mau về chuyện mở lớp học của mình…”
” Ổng trả lời anh ra sao? ”
” Anh trình bày và năn nỉ quá nên ổng bằng lòng giúp mình. Ổng sẽ xin cho mình tất cả dụng cụ như bảng đen, giấy, mực, tập, sách vở, đủ mọi thứ để em khai giảng lớp học…”
” Cám ơn anh. Anh đáng được em thưởng ly cà phê đen…”
Đào rời chỗ ngồi khi nghe Đạm reo thành tiếng vui mừng. Lát sau nàng trở lại với tách cà phê còn bốc khói. Vạch vách lá nàng đưa cà phê sang cho ông hàng xóm. Nàng hơi rùng mình khi chạm vào tay của Đạm. Vẫn còn đứng tựa vào vách lá nàng hỏi nhỏ.
” Đủ ngọt cho anh không? ”
” Anh chưa thử nhưng anh nghĩ là ngon…”
” Sao anh biết? ”
” Anh biết em đã nếm rồi…”
Đào bật cười. Nàng nghe tiếng diêm quẹt bùng cháy rồi sau đó đầu thuốc đỏ rực.
” Anh với Trương và em sẽ ra Cà Mau gặp ông thiếu tá Bằng để lãnh dụng cụ…”
” Chừng nào đi hả anh? ”
” Cuối tháng này…”
Đạm ngừng lại để uống hớp cà phê xong tiếp tục nói.
” Từ đây tới cuối tháng anh sẽ đốc thúc lính cất một lớp học cho em…”
Đào ngắt lời Đạm.
” Em đã lập danh sách của học trò rồi. Có ba mươi chín đứa từ sáu tuổi đến 15 tuổi. Ngoài ra còn có bảy đứa từ 12 tới 16 tuổi…”
” Như vậy em phải có hai lớp học…”
” Dạ hông… Một lớp học chung nhưng chia làm hai nhóm khác nhau…”
Đạm cười thành tiếng nhỏ.
” Như vậy là em bận lắm. Trương chắc không chịu đâu…”
” Kệ ảnh… Em cần phải làm một cái gì chứ ở không hoài chán lắm…
” Anh đồng ý là em phải làm. Hay là em dạy bốn ngày thôi…”
Đang nói Đạm đột nhiên ngừng lại. Anh nghe được tiếng ” bum… bum… ” từ cánh đồng không mông quạnh vọng lại. Pháo. Đạm bật kêu.
” Đào nằm xuống… Pháo kích…”
Tiếng hú bay trên đầu rồi sau đó là tiếng nổ rung rinh căn nhà lá. Không suy nghĩ Đạm chụp lấy cái máy 25 và khẩu Colt 45 đặt trên bàn. Chạy ào ra cửa anh hét thật lớn.
” Đào… Xuống hào…”
Đạm nghe tiếng xè xè thật gần rồi tiếng nổ lùng bùng lỗ tai. Sức nổ hất anh nhào tới trước mấy bước. Đất cát bay rào rào, tạt vào mặt anh rát rạt.
” Đào… Đào…”
Không nghe Đào trả lời Đạm gào lên. Tiếng gào của anh giống như tiếng khóc.
” Đào… Em có sao không? ”
Trong nhà hoàn toàn im lặng. Buông máy 25 và khẩu colt Đạm lảo đảo bước vào cửa nhà của Trương. Căn nhà tối mờ. Anh thấy Đào nằm ngửa trên đất. Ngồi xuống anh đưa tay sờ soạng khắp người của nàng. Cảm thấy lòng bàn tay của mình khô ran anh biết không có máu chảy. Như vậy là nàng không có bị thương. Có thể nàng bị ngất xỉu vì sức ép của mọt chê. Ôm xốc nàng Đạm chạy ào ra giao thông hào. Ầm… Ầm… Ầm… Hàng loạt tiếng nổ vang vang khắp nơi. Lẫn trong đó anh nghe có tiếng la hét của lính.
” Thanh Đạm… Thanh Đạm… đây 3… nghe rõ trả lời…”
Đạm chụp lấy ống liên hợp của máy 25 khi nghe giọng nói của Phát vang vang.
” Thanh Đạm tôi nghe 3… Thanh Đạm nghe 3…”
” Trình thẩm quyền tụi nó pháo dữ quá… Thẩm quyền đang ở đâu? ”
” 3 đây Thanh Đạm… Tôi đang ở dưới giao thông hào. Anh cho con cái vào vị trí… nghe rõ trả lời…”
” Trình thẩm quyền 3 tôi nghe rõ. Tôi và con cái đã dô vị trí…”
Buông ống liên hợp, Đạm cúi nhìn Đào đang nằm thiêm thiếp trong lòng của mình.
” Đào… Đào…”
Không có tiếng trả lời. Đạm lo âu. Ngất xỉu khá lâu rồi mà vẫn không tỉnh lại đó là triệu chứng không tốt. Muốn cho nàng tỉnh lại anh phải làm điều gì khác hơn. Suy nghĩ giây lát anh đặt miệng của mình lên miệng của Đào để làm hô hấp nhân tạo. Mấy phút sau nàng bắt đầu thở đều rồi mở mắt ra. Điều mà nàng nhận biết trước tiên là mình đang nằm trong lòng của Đạm.
” Anh…”
Đào thì thầm. Đạm mỉm cười trong bóng đêm khi nghe tiếng thì thầm âu yếm của người tình xưa.
” Em có đau không? ”
” Không… Anh có bị gì không? ”
Đạm lắc đầu cười.
” Không… Em xỉu làm anh sợ quá…”
” Anh sợ gì? ”
” Sợ em chết… Anh không muốn em chết…”
Đạm hơi nhúc nhích như muốn ngồi dậy. Đầu của Đào vẫn còn nằm trong lòng anh. Pháo vẫn nổ mặc dù thưa thớt và rời rạc hơn trước.
” Em ngồi dậy được không? ”
Đào trả lời trong tiếng thở gấp.
” Không… Em đau lưng… Em không muốn ngồi dậy…”
Đạm cúi nhìn. Anh thấy mờ mờ một khuôn mặt và đôi mắt long lanh.
” Em nằm trong lòng anh khiến cho anh không tự chủ được…”
” Không tự chủ rồi anh sẽ làm gì? ”
” Anh sợ anh sẽ hôn em…”
” Anh đã hôn em hồi nãy…”
Đạm nói và giọng nói của anh thật yếu như tiếng thì thào.
” Hồi nãy anh không có hôn em. Anh làm hô hấp nhân tạo…”
Đào bật cười chống tay ngồi dậy. Dường như còn yếu sức nàng lại nằm xuống. Gối đầu lên đùi Đạm nàng cười nhỏ.
” Em mệt… Anh chịu khó cho em nằm chút nữa nghen anh…”
Đạm gật đầu cười nói bằng giọng thân mật.
” Em muốn nằm bao lâu cũng được…”
” Thanh Đạm… Thanh Đạm đây Trương Hát…”
Đạm nhấc lấy ống liên hợp khi nghe giọng nói của Trương vang lên.
” Thanh Đạm nghe Trương Hát…”
” Trình thẩm quyền… Tôi nghe pháo nhiều quá… Mình có bị gì không…”
” Tụi nó pháo vào đồn. Chưa có báo cáo tổn thất…
” Dạ… Đào đang ở đâu thưa anh…”
Nghe giọng nói ngập ngừng của Trương, Đạm mỉm cười nói lớn.
” Đào không có bị gì hết. Đang ở dưới giao thông hào… Nghe rõ trả lời…”
” Dạ tôi nghe anh rõ…”
Trương ngưng nói. Đạm nói với Đào bằng giọng vỗ về khi nghe không còn tiếng nổ nào nữa.
” Em ngồi dậy nghen… Anh phải đi xem coi lính có bị gì không…”
Đào dùng dằng.
” Không chịu đâu… Em…”
” Ngồi dậy đi em. Người ta nhìn em kìa…”
” Anh xạo…”
Cười hắc hắc Đào chống tay ngồi dậy. Đạm đứng lên. Nắm tay kéo nàng lên khỏi giao thông hào anh nói nhỏ.
” Em vào nhà đốt đèn lên. Một lát nữa anh về…”
Đào im lặng đi vào nhà. Tay xách máy liên lạc, tay cầm súng Đạm đi về hướng cột cờ khi thấy bóng của những người lính đi lại.
” Mình có bị gì không anh Ba? ”
Đạm hỏi Ba Phát.
” Cám ơn trời phật. Mình không có ai bị. Chỉ có thằng Tám bị trặc chân…”
” Vậy hả… Thôi anh cho lính giải tán. Nhớ canh gác cẩn thận…”
Phát vừa quay lưng Đạm gọi giật lại.
” Anh Ba… Tôi có chuyện muốn nói với anh…”
” Dạ… Thiếu úy…”
Đưa gói thuốc Bastos xanh ra mời ông trung đội trưởng của mình, Đạm cười lên tiếng.
” Tụi nó pháo mình dữ hả anh Ba…”
Vừa nói Đạm vừa quẹt diêm đốt thuốc cho Phát rồi sau đó mới đốt cho mình. Hít hơi dài, nhả khói ra từ từ Phát gật đầu trầm ngâm.
” Tụi nó thăm dò…”
Ngừng nói Phát nhìn cấp chỉ huy. Đạm nhìn lướt một vòng mấy hố sâu gây ra do mọt chê của địch. Tất cả đều nằm rải rác chung quanh cột cờ.
” Anh Ba nói đúng. Tụi nó pháo để thăm dò và điều chỉnh mục tiêu. Tôi cá với anh lần sau tụi nó sẽ đốn gục cây cột cờ của mình…”
Đạm nhìn thấy nét ngạc nhiên trong mắt của ông trung đội trưởng. Rít một hơi thuốc dài, Đạm nói trong lúc nhả khói.
” Mình có nội tuyến đó anh Ba…”
Đang đưa điếu thuốc lên miệng, Phát ngưng tay cùng với miệng la nhỏ.
” Ông thầy nói mình bị tụi nó cài…”
Dù Phát không nói trọn câu song Đạm hiểu. Anh nhè nhẹ thở dài.
” Có thể tụi nó có đã cài được người vào làm lính cho mình hoặc tụi nó đã móc nối được một người… Cả hai đều giống như nhau…”
” Ông thầy biết thằng nào chưa? ”
Đạm lắc đầu.
” Tôi chưa biết nhưng tôi đã nghĩ ra cách. Thứ hai tuần tới sau buổi chào cờ đầu tiên mình sẽ có cuộc họp mật. Anh ba, ông Xinh, ông Thắng và chuẩn úy Trương với tôi sẽ bàn bạc cách thức tìm ra ai là nội tuyến của địch. Mình mà không bắt được thằng nội tuyến này là mình ăn ngủ không yên đâu anh Ba…”
Phát gật đầu trầm ngâm.
” Thiếu úy nói đúng. Biết được thằng nào ” ăn cơm quốc gia thờ ma cộng sản ” thiếu úy giao nó cho tui để tui vặn họng nó…”
Đạm cười nhẹ lắc đầu.
” Anh Ba không cần phải làm như vậy. Nếu biết được ai là nội tuyến cho địch mình sẽ tương kế tựu kế…”
Ngừng lại như để suy nghĩ xong Đạm tiếp.
” Thôi mình đi ngủ… Mai sáng nói chuyện tiếp…”
Bỏ tàn thuốc rơi xuống đất rồi lấy giày giẫm lên cho tắt, Phát gật đầu.
” Dạ… Ông thầy đi ngủ…”
Đạm còn đứng nơi cột cờ nhìn về hướng đồng không mông quạnh để hút hết điếu thuốc mới quay lưng đi. Về tới nhà Đạm ngạc nhiên khi thấy Đào đang ngồi phệt xuống đất nơi cửa.
” Đào sao vậy? ”
” Em chờ anh. Em sợ không dám ở trong nhà một mình…”
Đốt điếu thuốc, hít hơi dài, nhả khói ra từ từ Đạm nói bằng giọng vỗ về.
” Có gì đâu mà em sợ… Anh ở sát bên vách mà…”
Thấy Đào vẫn ngồi im, Đạm nói với giọng âu yếm pha dỗ dành.
” Nghe lời anh đi… Tụi nó không có pháo nữa đâu…”
Thấy nàng còn do dự, Đạm cười nói tiếp.
” Hay là anh chờ cho em ngủ xong rồi anh đi về nhà…”
Đào cười gật đầu đứng lên. Nàng leo lên giường trong lúc Đạm xếp lại hai cái ghế bị ngã nằm trên đất. Nhìn nàng đắp mền xây mặt vào trong vách, Đạm khe khẽ thở dài. Anh cảm thấy tội nghiệp cho nàng và thương nàng như thương đứa em gái của mình.